Między Osławą a Jasiołką. Łemkowszczyzna Wschodnia w latach 1918–1939
Dr Hubert Ossadnik
Nie znam drugiej takiej pracy, która by tak wielostronnie przedstawiała jakąkolwiek część Łemkowszczyzny. Opisuje drobiazgowo wybrane elementy kultury materialnej – głównie na podstawie materiałów MBL, z wykorzystaniem ankiet nauczycielskich, pracy Fischera itd. – układ wsi, budownictwo, wnętrza chałup kurnych i pokurnych, obrzędy budowy domu i „zasiedliny”, zajęcia ludności, pożywienie, stan zdrowotny, higienę i medycynę ludową. Przedstawia Łemków, jako lokalne społeczności, z ich aktywnością polityczną, społeczną i gospodarczą, emigracje zarobkowe, miejscowe stosunki wyznaniowe, obrzędy i zwyczaje doroczne oraz rodzinne, obszerny opis wesela (za Fischerem), zwyczajów i obrzędów pogrzebowych (głównie na podstawie własnych badań). Na podstawie ankiet nauczycieli daje informacje o folklorze, historii poszczególnych miejscowości, legendy i podania o treściach historycznych – daje tym samym pewne przyczynki do „historii mówionej”. [prof. dr hab. Zbigniew Libera]
Jest to przede wszystkim pierwsza monografia poświęcona dziejom wschodniej Łemkowszczyzny w okresie międzywojennym. Wykorzystanie w badaniach mało znanych kwestionariuszy sanockiego Inspektoratu Szkolnego z połowy lat 30. XX wieku pozwala nam widzieć wieloaspektowy świat Łemków oczyma ówczesnych nauczycieli wiejskich, wprawdzie przede wszystkim już Polaków, ale przecież znających środowiska wiejskie i – może poza sferą polityczną – oddających wiarygodnie realia tego czasu. [prof. dr hab. Rościsław Żerelik]
Parochia ruska we wsi Tyniowice eparchii przemyskiej w XIV–XX wieku
Józef Półćwiartek, Maria Ślęk-Półćwiartek, Jarosław Giemza
„Wybrany temat zbiorowego opracowania dotyczący dziejów parafii ruskiej w długiej perspektywie trwania (XIV–XX w.) zawiera wiele zagadnień składających się na tę problematykę. Jest to monograficzne ujęcie dziejów obiektu cerkiewnego i parafii, tak bardzo rzadko podejmowane w tak szerokiej formule we współczesnych badaniach historycznych. […] Autorzy ukazali problem życia religijno-społecznego przy cerkwi w Tyniowicach na tle dziejów miejscowości, ośrodków administracji parafialnej i skomplikowanych relacji polsko- ukraińskich w XX w. Dominujące dotąd w historiografii badania nad wyższymi strukturami organizacji Kościoła i elit duchownych doby staropolskiej, pozostawiały zwykle na uboczu zainteresowań szczebel parafii i duchowieństwa parafialnego. Powoduje to ciągły niedosyt informacji o funkcjonowaniu parafii i o różnorodnych funkcjach przez nie spełnianych w lokalnych społecznościach. Stwierdzenie to odnosi się zarówno do Kościoła łacińskiego, jak i Cerkwi ruskiej, do wzajemnych też między nimi układów. Zwłaszcza zaś uboga jest wiedza o parafii ruskiej. Dlatego też opracowanie niniejsze – dotyczące parafii ruskiej w Tyniowicach – nabiera szerszego charakteru badawczego, niemal metodycznego przykładu badań struktur parafialnych na wielkim obszarze eparchii przemyskiej. […] Podstawą rozważań są źródła archiwalne zgromadzone w archiwach polskich i ukraińskich oraz materiały rodzinne. Cennych informacji dostarczyły zwłaszcza księgi metrykalne oraz kroniki szkolne. Ważne miejsce zajmowały różne materiały kartograficzne. Wśród licznej literatury przedmiotu istotna rola przypadła artykułom drukowanym w prasie lokalnej i regionalnej. […] Utrwalenie zatem, w dużej mierze na bazie źródeł archiwalnych, wspomnień i relacji, istnienia wielokulturowej wsi zamieszkałej przez społeczność ruską (ukraińską) i polską jest jak najbardziej godne docenienia. Mam nadzieję, że przyczyni się do lepszego i pełniejszego poznania prawdy o własnych korzeniach i zrozumienia wpływu wielkiej historii na losy osobiste”. [...] Z recenzji wydawniczej dr hab. prof. UR Beaty Lorens
Oprawa twarda, format 160 x 240 mm, 212 stron + alonże
Ukraina. O państwowości i tożsamości narodowej
,,Wybitny znawca historii Ukrainy przedstawia znakomite, klarowne i zwięzłe podsumowanie dziejów ukraińskiej tożsamości i państwowości – od ich genezy po trwającą dzis wojnę". [Timothy Garton Ash, profesor studiów europejskich na Uniwersytecie Oksfordzkim, senior fellow w Instytucie Hoovera na Uniwersytecie Stanforda]
PAUL ROBERT MAGOCSI jest profesorem na Wydziale Historii oraz na Wydziale Nauk Politycznych Uniwersytetu w Toronto. Ma w swym dorobku niemal 900 publikacji, w tym 41 książek, m.in.: Historical Atlas of Central Europe [1993/2002], A History of Ukraine: The Land and Its Peoples [(1996/2011); wyd. pol. Historia Ukrainy. Ziemia i ludzie (2017)], With Their Backs to the Mountains: A History of Carpathian Rus’ and Carpatho-Rusyns [(2015); wyd. pol. Pod osłoną gór. Dzieje Rusi Karpackiej i Karpatorusinów (2022)].
Oprawa miękka ze skrzydełkami, format: 140 x 215 mm, 48 stron + 6 alonży z mapami,
Mistrz manewru. Generał broni Stanisław Maczek 1892–1994
Jerzy Majka
Od drugiego roku życia byłam wychowywana przez generała Maczka oraz jego żonę Zofię. Dostrzegam wyraźne podobieństwo między dobrze mi znanym i kochanym dziadkiem a wojskowym opisanym w tej wspaniałej książce. „Mistrz manewru” to fascynująca opowieść o życiu i historii kampanii wojennych generała Stanisława Maczka. To ciekawy opis, który zainteresuje nie tylko historyków. Autor doskonale oddaje charakter generała, ożywia go, podkreśla jego talenty wojskowe, a zwłaszcza umiejętność dostrzeżenia i wykorzystania pojawiającej się szansy. [KAROLINA MACZEK-SKILLEN, wnuczka generała Stanisława Maczka]
Wspomnienia z lat 1803–1863
Leon Sapieha
Leon książę Sapieha (1803–1878) to jedna z najwybitniejszych postaci XIX w. Polityk, pierwszy Marszałek Sejmu Krajowego Galicji, jeden z dowódców powstania listopadowego na Wołyniu, odznaczony za bohaterstwo Orderem Virtuti Militari (1831). Po klęsce powstania i konfiskacie dóbr kodeńskich, zamieszkał na stałe w Galicji, czyniąc zakupiony zamek w Krasiczynie swą siedzibą rodową. Był znakomitym gospodarzem, inicjatorem rozwoju gospodarczego kraju, patriotą, który poświęcił swe życie odrodzeniu ojczyzny.
We ,,Wspomnieniach" odnajdujemy zapis losów arystokraty na tle historycznych wydarzeń XIX w. – od lat dziecięcych, przypadających na czasy wojen napoleońskich, przez młodość i naukę w Paryżu, udział w powstaniu 1830 r., kilkanaście lat służby ojczyźnie jako marszałek krajowy, a potem prezes licznych instytucji finansowych. Zapisy księcia Sapiehy urywają się w 1863 r., zapewne wiek i choroba nie pozwoliły mu prowadzić ich dalej.
Reprint wydania z 1914 r, format: 160x240 mm, 400 stron, oprawa twarda
Muszkieterowie 1939–1942. Historia tajnej organizacji wywiadowczej
Adrian Sandak
Muszkieterowie (Muszkieterzy) to jedna z pierwszych polskich organizacji konspiracyjnych podczas II wojny światowej.
Zajmowała się przede wszystkim działalnością wywiadowczą. Dążąc do pełnej samodzielności, w początkowym okresie okupacji stanowiła konkurencję dla ZWZ/AK. Ta okoliczność, a także zaangażowanie w kontrowersyjne relacje i przedsięwzięcia (próby współpracy z marszałkiem Edwardem Rydzem-Śmigłym po jego powrocie do kraju w 1941 r., gry operacyjne z Abwehrą, domniemane kontakty z Gestapo i wywiadem sowieckim) sprawiły, że Muszkieterowie z rozkazu gen. Stefana Grota- -Roweckiego zostali rozwiązani, a komórka likwidacyjna AK zastrzeliła w Warszawie szefa i twórcę organizacji – Stefana Witkowskiego. Proponowana Czytelnikom książka to doskonale udokumentowane kompendium wiedzy o kulisach działań Muszkieterów i meandrach wielowątkowej aktywności tragicznej postaci ich lidera.
Oprawa twarda, format: 160x240, 480 stron
Akcja Specjalna ,,Wisła”, wyd. 2022
Jan Pisuliński
Nowe, poprawione i uzupełnione wydanie bestsellerowej monografii akcji ,,Wisła".
Niniejsze wydanie zostało wzbogacone o rozdział poświęcony działaniom wojskowym przeciwko podziemiu ukraińskiemu oraz akcjom przesiedleńczym przeprowadzanym po formalnym zakończeniu operacji.
Problematyka operacji ,,Wisła” od lat budzi wiele emocji. […] Pomimo to, jak dotąd, nie powstała monografia, która próbowałaby całościowo zająć się operacją ,,Wisła” i prowadzonymi w jej trakcie działaniami wojskowymi (wysiedleńczymi i przeciwpartyzanckimi). Wydane dotąd zbiory dokumentów oraz tomy studiów, mimo ich niekwestionowanej wartości, tylko częściowo zapełniały tę lukę. Rozprawa Jana Pisulińskiego niewątpliwie pozwala więc uzupełnić istniejące braki w naszej wiedzy. Fakt iż autor wcześniej zajmował się szczegółowo wysiedleniami na Ukrainę w latach 1944–1946, w sposób naturalny predysponował go do podjęcia również tego wyzwania. Praca została przygotowana w oparciu o szerokie kwerendy źródłowe i gruntowną, budzącą szacunek, lekturę literatury przedmiotu (polską i zagraniczną). […] Sprawnie buduje też narrację, tworząc interesującą panoramę wysiedleń i zwalczania oddziałów ukraińskiego podziemia, jakie miały miejsce pomiędzy kwietniem a końcem lipca 1947 roku […].
Z recenzji wydawniczej prof. Grzegorza Motyki
Przez ponad dwa lata władze lekceważyły problem podziemia ukraińskiego. Dopiero wiosną 1947 roku, po rozprawieniu się z podziemiem polskim, zdecydowały się na skierowanie do południowo-wschodniej Polski ponad 20 tysięcy żołnierzy, nie licząc podporządkowanych dowództwu Grupy funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa, milicji i innych służb. Pośpiesznie sformowana Grupa Operacyjna „Wisła” 20 kwietnia rozpoczęła w południowo-wschodnim krańcu Polski największą po wojnie operację, nazywaną w dokumentach tego okresu akcją specjalną „Wisła”. Jej celem była likwidacja podziemia ukraińskiego. Jednocześnie, na polecenie rządzących komunistów przeprowadzono przymusowe przesiedlenie tamtejszej ludności ukraińskiej oraz rodzin mieszanych na poniemieckie tereny na północy i zachodzie kraju, również z obszarów, gdzie podziemie ukraińskie nie operowało. Do 31 lipca 1947 r. przesiedlono ponad 135 tysięcy osób, w tym wielu Polaków. Działania Grupy przeciwko podziemiu doprowadziły do jego znacznego osłabienia i w konsekwencji do demobilizacji. Kilka tysięcy osób umieszczono w Centralnym Obozie Pracy w Jaworznie.
Pod osłoną gór. Dzieje Rusi Karpackiej i Karpatorusinów
Pierwsza monografia naukowa dotycząca historii Rusi Karpackiej i Karpatorusinów,w której profesor Paul Robert Magocsi, autor o olbrzymim dorobku naukowym, stawia śmiałą tezę o istnieniu czwartej narodowości wschodniosłowiańskiej. Karpatorusini nigdy nie mieli własnego państwa, lecz od wieków zamieszkiwali ziemie zwane Rusią Karpacką, które dziś leżą w granicach Polski, Słowacji, Ukrainy i Rumunii. Rozsiana po całym świecie diaspora karpatorusińska obecna jest głównie na Węgrzech, w Serbii, Czechach, Chorwacji, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie.
Paul Robert Magocsi – uznany uczony w dziedzinie historii, kartografii, socjolingwistyki, bibliografii oraz badań nad migracjami. Kieruje Katedrą Ukrainistyki im. Johna Yaremki na Uniwersytecie w Toronto, a od 1996 r. jest członkiem rzeczywistym Kanadyjskich Akademii Sztuk, Nauk Humanistycznych i Ścisłych – Kanadyjskiego Towarzystwa Królewskiego. Wśród niemal 900 publikacji jego autorstwa jest 41 książek, w tym Historical Atlas of Central Europe (1993/2002), A History of Ukraine: The Land and Its Peoples (1996/2011) [wyd. pol. Historia Ukrainy, Ziemia i ludzie (2017)]; jest także naczelnym redaktorem Encyclopedia of Canada’s Peoples (1999) oraz Encyclopedia of Rusyn History and Culture (2002, 2005).
,,Jakie sensy kryją się w tym tytule? Lepsze byłoby może sformułowanie: „żadnych przyjaciół prócz gór”, jednak zostało ono już wykorzystane w książce o Kurdach – innym górskim narodzie, który w ostatnich dziesięcioleciach porównywano do Karpatorusinów. Te górskie narody łączy to, że nigdy nie miały własnego państwa, zaś te państwa, w których przyszło im żyć, wywierały zwykle negatywny wpływ na karpatorusińską czy kurdyjską społeczność i kulturę. W przypadku Karpatorusinów presja asymilacyjna trwająca od XIX w. stopniowo wypychała ich z nizin i pogórza z powrotem w stronę gór, a z terenów leżących po ich północnej stronie zostali w XX w. usunięci siłą. Zatem w najlepszym razie wyłącznie góry były dla nich osłoną i schronieniem.
Podtytuł wskazuje na dwa istotne elementy: kraj i naród. W kolejnych rozdziałach wykażemy, że w Europie istnieje historyczne terytorium zwane Rusią Karpacką. Nazwa i wiążące się z nią pojęcie są znane niektórym mieszkańcom tej krainy, choć nie znajdziemy jej ani na dawnych, ani na współczesnych mapach. Ziemię tę zamieszkiwali głównie – choć nie wyłącznie – Karpatorusini. Z drugiej strony, byli i są Karpatorusini żyjący – dawniej i dziś – poza terytorium Rusi Karpackiej. Mieszkają w sąsiadujących z nią krajach, na przykład w Serbii, czy też w bardzo odległych, takich jak Stany Zjednoczone i Kanada. Tematem tej książki jest zatem Ruś Karpacka (ziemia), a także Karpatorusini (naród) rozproszeni w różnych zakątkach świata
Pod osłoną gór, podobnie jak wiele innych publikacji naukowych, ma swoje źródło w wykładach uniwersyteckich, które (po niezbędnych poprawkach) zostały przekształcone w książkę. Wspomniane wykłady zostały napisane wiosną 2010 r. z przeznaczeniem na trzydziestogodzinny kurs poświęcony historii Karpatorusinów, będący elementem programu nowo utworzonego Studium Carpato-Ruthenorum. Była to pierwsza międzynarodowa szkoła letnia w zakresie studiów karpatorusińskich, organizowana przez Uniwersytet w Preszowie. Następnie wykłady zostały włączone do rocznego kursu zatytułowanego Naród znikąd, który poprowadziłem po raz pierwszy w roku akademickim 2011–2012 na moim macierzystym Uniwersytecie w Toronto. Nic więc dziwnego, że Pod osłoną gór przypomina nieco podręcznik akademicki. Trzydzieści rozdziałów układa się w zasadzie w porządek chronologiczny, śledząc wydarzenia i procesy historyczne od czasów prehistorycznych do współczesności. Starałem się zachować równowagę między problematyką polityczną, społeczno-gospodarczą i kulturalną (zwłaszcza religijną). Ze względu na dydaktyczny charakter niniejszej książki jako publikacji uniwersyteckiej wiele rozdziałów rozpoczyna się od umieszczenia Rusi Karpackiej w szerszym kontekście krajów sprawujących rządy na jej terytorium oraz Europy jako całości. Dlatego Czytelnik będzie mógł się zapoznać z niektórymi aspektami historii Węgier, Polski, Monarchii Habsburgów, Czechosłowacji i Związku Sowieckiego". [fragment Przedmowy]
Format: 160x240, mm, oprawa twarda, liczba stron: 588
Barwa wojska Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku
Jan Czop
Jan Czop, członek Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy, jest autorem trzech albumów przedstawiających żołnierza polskiego w okresie stu trzydziestu lat, od początków kształtowania się jego munduru w XVIII wieku po wojnę polsko-rosyjską w 1831 roku, która zamknęła pewien okres wojskowości polskiej. Album „Barwa wojska Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku“ (598 sylwetek żołnierzy) jest pierwszą częścią tego cyklu. Nowe badania archiwaliów zweryfikowały dotychczasowe ustalenia starszych historyków, Jana Bendy i Bronisława Gembarzewskiego, w temacie mundurów zaciągu cudzoziemskiego w okresie panowania dynastii saskiej w Rzeczypospolitej w XVIII wieku. Zmiany te zostały uwzględnione w albumie
Wiek XVIII był znaczący dla rozwoju polskiego munduru. Od kontusza, żupana i czapki z futrzaną opuszką oraz ubioru cudzoziemskiego do kurtki ułańskiej z rabatami, rajtuzów z lampasami i rogatej czapki. Mundur ten, rozsławiony przez szwoleżerów i ułanów w wojnach napoleońskich, znalazł stałe miejsce w europejskich armiach – austriackiej, niemieckiej, rosyjskiej, francuskiej, brytyjskiej, a nawet tureckiej. Załączniki do albumu zawierają kopie lub odpisy regulaminów, ordynansów i przepisów mundurowych dla tego okresu. Jest to pierwszy, tego rodzaju, zbiór w polskiej literaturze przedmiotu.
Oprawa twarda, format 297 x 210 mm, 136 stron
Małopolska Wschodnia i Wołyń w czasie II wojny światowej
Prof. Włodzimierz Bonusiak
,,Praca prof. Bonusiaka nie jest przeglądem dotychczasowych tekstów i na ich podstawie napisanej książki. Jest – co chcę wyraźnie podkreślić – autorską monografią, opracowaną na podstawie własnych badań. Autor wykonał obszerną i pracochłonną kwerendę archiwalną, nie tylko w Polsce, ale na Ukrainie i w Niemczech. (...) Dwugłos: przedstawienie tych samych problemów w czasie okupacji sowieckiej i niemieckiej – to inspirujące przedsięwzięcie. (...) Niewątpliwie będzie ważnym wydarzeniem w polskiej literaturze historycznej i szybko wejdzie do obiegu naukowego". [Z RECENZJI PROF. DRA HAB. ZBIGNIEWA ZAPOROWSKIEGO]
,,Bogate merytorycznie i wartościowe opracowanie historyczne, dotyczące stosunków polsko-radzieckich oraz polsko-niemieckich w okresie II wojny światowej, stanowi nowatorską analizę ważnego problemu i cenny wkład do polskiej historiografii. (...) Specyficzny dla Włodzimierza Bonusiaka styl narracji historycznej powoduje, że nawet mniej zorientowany w faktografii czytelnik tej publikacji, zostanie wprowadzony w krąg wydarzeń, które decydowały o losach ziem polskich, okupowanych przez ZSRR i Niemcy. Nowatorstwo treści dzieła jest niepodważalne, bowiem Autor wprowadził do obiegu naukowego szereg nowych ustaleń, uściśleń, uzupełnień i konstatacji. (...) Publikacja zawiera bardzo dokładny obraz rzeczywistości politycznej, ekonomicznej i społecznej na terenach wschodniej Polski, okupowanych w czasie II wojny światowej przez ZSRR i III Rzeszę. Losy zamieszkałej tam ludności, podsycane konflikty narodowościowe i społeczne, zostały przedstawione w sposób niezwykle staranny". [Z RECENZJI DRA HAB. PROF. UKW W BYDGOSZCZY ADAMA SUDOŁA]
WŁODZIMIERZ BONUSIAK – profesor zwyczajny nauk humanistycznych w zakresie historii. Badania: systemy i polityka okupacyjna III Rzeszy i ZSRR; stosunki polsko-ukraińskie; dzieje miast i miejscowości (Kalisz, Rzeszów, Ropczyce, Dębica, Łańcut, Tarnobrzeg, Lwów, Drohobycz); biografistyka (przywódcy ZSRR, wybitne postaci Polski południowo-wschodniej). Publikacje: ogółem 250, w tym 19 monografii, m.in.: Polityka ekonomiczna III Rzeszy na okupowanych obszarach ZSRR 1941–1944 (1981); Kto zabił profesorów lwowskich? (1985); Małopolska Wschodnia pod rządami III Rzeszy (1990); Polityka ludnościowa III Rzeszy na okupowanych obszarach ZSRR 1941–1944 (1992); Życie i działalność Ignacego Łukasiewicza (1985); Józef Stalin – biografia (1993); Polityka ludnościowa i ekonomiczna ZSRR na okupowanych ziemiach polskich w latach 1939–1941 (Zachodnia Ukraina i Zachodnia Białoruś) (2006); Polska podczas II wojny światowej (4 wyd., ostatnie, rozszerzone w 2011 r.); Trzecia Rzeczpospolita (1989–2007) (2007), Historia Polski (1944–1989) (2007); Druga Rzeczpospolita (1918–1939) (2011), Ignacy Łukasiewicz. Szejk z Galicji (3 wyd., ostatnie w 2021 r.). Doktor honoris causa uniwersytetów w Czerniowcach, Drohobyczu i Berdiańsku.
Oprawa twarda, format: 160x240, liczba stron: 568
Żołnierze Wyklęci Z dziejów partyzantki antykomunistycznej w powiecie przeworskim 1944–1956
Autor: Irena Kozimala
Czytałem i recenzowałem wiele opracowań o polskim wojennym i powojennym podziemiu niepodległościowym. Książka dr Ireny Kozimali wyróżnia się pod wieloma względami. W pasjonujący sposób odtwarza wycinek historii powiatu przeworskiego. Jestem przekonany, że stanie się mistrzowskim wzorem dla innych monografii ,,małych ojczyzn”. Autorka za sprawą stylu, ale też swoją profesjonalną, iście detektywistyczną pracą historyczną spowodowała, że poznajemy mało dotąd znane wydarzenia z trudnej, właściwie tragicznej przeszłości powiatu przeworskiego. Kreśląc losy żołnierzy niezłomnych, dr Irena Kozimala sięgnęła po nowe źródła, pozyskała unikalne fotografie. Sprawiła, że otrzymujemy książkę, do której będą sięgać kolejne pokolenia i która długo jeszcze będzie budzić gorące dyskusje. [Prof. dr hab. Grzegorz Ostasz]
Irena Kozimala, dr historii, wykładowca i Dyrektor Instytutu Humanistyczno-Artystycznego Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu. Absolwentka Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. Rozprawę doktorską pod kierownictwem naukowym prof. dr hab. Tomasza Strzembosza obroniła w 2002 r. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Autorka książek: „Skauting polski w Galicji Wschodniej”, „Lwowska Chorągiew Harcerek ZHP 1911–1939”, „Polski skauting męski w Galicji Wschodniej 1911–1920”, „Lwowska Chorągiew Harcerzy ZHP 1921–1939”, „Kadra instruktorska Lwowskiej Chorągwi Harcerzy Związku Harcerstwa Polskiego w latach 1918–1945” oraz wielu artykułów.
Format 160x240, oprawa: twarda, liczba stron 400 + 32 strony wkładek fotograficznych
Świat Bojków Etnograficzna podróż po Bojkowszczyźnie
Autor: Andrzej Karczmarzewski
Bojkowie to największa grupa górali ruskich, zamieszkująca Karpaty od Wysokiego Działu w Bieszczadach, do doliny Łomnicy w Gorganach. Sąsiadując na zachodzie z Łemkami, a na wschodzie z Hucułami, swe siedziby mieli w dolinach Sanu, Dniestru, Stryja i Oporu. Trudne warunki życia w górach sprzyjały tradycyjnej uprawie roli i pasterstwu. Hodowali głównie owce i woły, z których handlu słynęli po obu stronach Karpat. Wbrew stereotypowym opiniom ich kultura i rzemiosło były bardzo różnorodne. Gospodarstwa Bojków były w gruncie samowystarczalne, pracą własnych rąk gazda wytwarzał niemal wszystko czego w codziennym życiu potrzebował. Ciężkie i znojne życie gazdynie umilały sobie sztuką haftowania. W każdym niemal rejonie stosując inne wzory i barwy, odbijające poniekąd zróżnicowanie krajobrazu. I choć życie na Bojkowszczyźnie bywało ciężkie i biedne, to górale ci byli przywiązani do swej ziemi – gór, lasów i dolin, rzadko decydując się na emigrację. Po II wojnie światowej Bojkowie zostali wysiedleni z polskiej części Bieszczadów. Zostawili tu po sobie wspaniałe budownictwo drewniane i kamieniarkę, jak choćby cerkwie w Smolniku i Równi oraz cmentarze w Berehach (dzisiaj Brzegach) Górnych i Beniowej. Do dziś zamieszkują swe dawne wschodnie siedziby od Sambora po północne Zakarpacie, gdzie spotkamy przejawy ich typowego budownictwa cerkiewnego, jak to w Wysocku Niżnem, Oporcu i Matkowie.
Wydanie II, poprawione
Oprawa twarda, liczba stron:260, format: 210x287 mm
Świat Łemków Etnograficzna podróż po Łemkowszczyźnie
Autor: Andrzej Karczmarzewski
Łemkowie to grupa górali ruskich niezwykle barwna pod względem obrzędów, stroju, wierzeń, ale też kultury materialnej, której śladem są wspaniałe drewniane cerkwie, jak choćby te w Powroźniku, Kwiatoniu, Skwirtnem i Komańczy. Górale ci, których podstawowym zajęciem była uprawa roli i hodowla zwierząt, słynęli także z rzemiosł, jak wytwarzanie łyżek w Nowicy, mazi i dziegciu w Łosiu, czy kamiennych krzyży i żaren w Bartnem. W latach międzywojennych na terenie Polski mieszkało ponad 100 tysięcy Łemków. Dzisiaj, część z nich, mimo tragicznej historii przesiedleń i akcji ,,Wisła”, wróciła na tereny Beskidu Niskiego.
Bogaty materiał źródłowy, z którego korzystał autor dr Andrzej Karczmarzewski, jak i niezwykły zbiór reprodukowanych fotografii, pozwalają wierzyć, że książka stanowi próbę podsumowania wiedzy etnograficznej na temat Łemków i Łemkowszczyzny. Podkreśla rolę tradycji łemkowskiej kultury, obrzędów, pieśni, stroju i wierzeń, ale też budownictwa drewnianego, jako nieodzownego elementu współczesności terenów Beskidu Niskiego, Sądeckiego i Bieszczadów.
Wydanie II, poprawione
Oprawa twarda, liczba stron:260, format: 210x287 mm
Ignacy Łukasiewicz. Szejk z Galicji
Włodzimierz Bonusiak
Nowe, uzupełnione wznowienie pierwszej i jedynej do tej pory pełnej biografii Ignacego Łukasiewicza (1822–1882) – wielkiego polskiego patrioty, konspiratora, działacza niepodległościowego, filantropa, sprawnego menedżera, a przede wszystkim farmaceuty, naukowca, pioniera przemysłu naftowego i wynalazcy lampy naftowej.
Format: 165x245 mm
Liczba stron: 168
Oprawa twarda
Dodruk 2021
Śladem UPA Kronika sotni Ukraińskiej Powstańczej Armii ,,Wowky” (24 sierpnia 1944–11 lipca 1945)
Autor: Iwan Sywak ,,Bosfor
Pierwsze pełne, krytyczne wydanie kroniki oddziału „Wowky”, działającego jako sotnia i kureń od wiosny 1944 po rok 1947 na Chełmszczyźnie i Podlasiu Południowym, w tłumaczeniu i redakcji naukowej dra Mariusza Sawy.
,,Zawsze byłem (i jestem) zwolennikiem poglądu, iż badaniu przeszłości towarzyszyć musi gruntowna znajomość źródeł epoki, którą próbujemy opisać. Powyższa uwaga dotyczy także konfliktu polsko-ukraińskiego z okresu wojny i pierwszych lat powojennych. Bez dobrej znajomości archiwaliów podziemia polskiego i ukraińskiego (a także dokumentacji niemieckiej czy sowieckiej), każda próba przedstawienia ówczesnych realiów – i tak przecież z zasady ułomna – będzie tę niedoskonałość pogłębiała. Krytyczne wydanie kroniki sotni „Wilki” w języku polskim pozwoli sięgnąć do niej osobom, które z różnych względów nie zdołały skorzystać z oryginału. Być może edycja ta umożliwi też skonfrontowanie ich własnych wyobrażeń ze spojrzeniem drugiej strony".
[Prof. dr hab. Igor Hałagida]
***
,,Kronika sotni UPA „Wilki”, opublikowana w czasach PRL w okrojonej i zafałszowanej wersji, przez długie lata kształtowała wyobraźnię społeczną, podtrzymując stereotyp >>Ukraińca-rezuna<<. Choćby z tego powodu warto sięgnąć po pierwsze, zgodne z oryginałem, polskie wydanie. Lektura kroniki pozwala lepiej zrozumieć polsko-ukraińskie relacje w czasie wojny i towarzyszące im brutalność i okrucieństwo. Dzięki rzetelnej pracy redaktora naukowego, skrupulatnie wykazującego PRL-owskie przeinaczenia, możemy też poznać mechanizmy manipulacji informacją, co w czasach istnego zalewu fałszywych doniesień może się okazać przydatną lekcją".
[Prof. dr hab. Grzegorz Motyka]
***
,,Odkrywanie przeszłości wymaga minimum empatii wobec opisywanych ludzi i wspólnot. Empatia pozwala nam na zrozumienie emocji, sposobu myślenia i przesłanek jakimi kierowali się uczestnicy minionych wydarzeń. Empatia nie oznacza utożsamienia, nie może też być uzasadnieniem łatwych rozgrzeszeń lub oskarżeń. Tak rozumianej empatii wymaga lektura publikowanej kroniki sotni UPA „Wowky” („Wilki”)" .
[Prof. dr hab. Rafał Wnuk]
ŁEMKOWSZCZYZNA PAKIET T 1-3
Stanisław Kryciński
Pakiet w pudełku kartonowym – etui; zawiera książki: ,,Łemkowszczyzna Po obu stronach Karpat", ,, Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju"; ,,Łemkowszczyzna nieutracona"
Łemkowszczyzna – fascynująca i tajemnicza kraina, o której niewielu Polaków słyszało, a przecież leży w Polsce. Stało się tak, bowiem zasłoną milczenia okryły ją władze PRL. Została wyparta ze świadomości, po tym jak w latach 1945–1947 wysiedlono stąd niemal wszystkich Łemków. Nieliczni turyści, którzy tu trafiali, wędrując po Beskidach, ze zdumieniem odkrywali przepiękne cerkwie, kryte słomą chyże i nagrobki z cyrylickimi inskrypcjami. Czasem, jak w Bartnem czy Olchowcu, można było spotkać tamtejszych mieszkańców mówiących innym językiem. Jednak po 1989 r. Łemkowie dali o sobie znać. Założyli własne organizacje, spotykają się na corocznych Watrach. Mają własnych naukowców badających i kodyfikujących ich język. Spontanicznie zakładane zespoły kultywują folklor muzyczny Łemków, a młodzież od kilku lat zdaje maturę po łemkowsku.
Łemkowszczyzna nieutracona wyd. 2021
Stanisław Kryciński
Trzecia i ostatnia część opowieści o Łemkowszczyźnie, będącą kontynuacją książek Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat i Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju. Opisano tu najdramatyczniejszy okres jej historii, który zaważył na łemkowskim „być, albo nie być”. Kampania wrześniowa 1939 r. i operacja dukielsko-preszowska były tylko przerażającą uwerturą do wydarzeń mających nastąpić w latach 1945–1947, a więc przymusowych wysiedleń na Ukrainę sowiecką i akcji „Wisła”, podczas której niemal wszystkich Łemków wywieziono na tzw. Ziemie Odzyskane, przypinając im etykietkę „ukraińskich bandytów”. Czasy PRL-u to okres inwigilacji, życia w strachu i niemożności działalności społecznej czy politycznej. Dopiero po 1990 r. zaczęły powstawać łemkowskie organizacje podtrzymujące odrębność tej mniejszości etnicznej, a można również powiedzieć, że narodu.
Wyd. II, 2021, poprawione i uzupełnione, format 160x220, oprawa twarda, 280 stron
Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat wyd. 2021
Stanisław Kryciński
O książce
,,Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat" to próba przedstawienia historii tego fragmentu Europy, począwszy od czasów jego zasiedlania po połowę XIX w. To historyczno-kulturowa wędrówka, w której przeczytamy o początkach tutejszego osadnictwa i teoriach z nim związanych, wędrujących figurach Matki Bożej, beskidzkim zbójnictwie, jak również o konfederacji barskiej, która czczona przez Polaków, zupełnie inaczej jawiła się Łemkom. Mało znanym, opisanym w książce, epizodem jest udział Rusinów Karpackich w powstaniach kuruców – zbrojnych oddziałów powstańczych walczących od 1671 do 1711 r. przeciw panowaniu Habsburgów. Sporo miejsca poświęcono tu prawie stuletnim zmaganiom między prawosławiem panującym od początku lokacji wsi, a grekokatolicyzmem wprowadzonym postanowieniem unii brzeskiej w 1596 r. Obszernie opisano tu także wspaniałe łemkowskie ikony i architekturę łemkowskich cerkwi, nierozerwalnie związanych z kulturą Łemków i krajobrazem gór przez nich zamieszkiwanych.
Wyd. III,2021, poprawione i uzupełnione, format 160x220, oprawa twarda, 320 stron
Trójkąt bieszczadzki wyd.2021
Dodruk 2021 Trójkąt bieszczadzki… to historyczno-antropologiczna monografia stosunków polsko-ukraińskich w powiecie leskim w latach 1944–1947, zawierająca niepublikowane dotąd fotografie, dokumenty, archiwalia i relacje. Autor stosując nowatorską metodę badawczą, rozprawia się z mitami narosłymi wokół konfliktu w Bieszczadach. Bezkompromisowo demaskuje zbrodnie UPA i wojska polskiego na ludności cywilnej. Dociekliwość Autora, drobiazgowe przedstawienie poszczególnych, zdarzeń, składających się na konfrontację stron konfliktu (napady, pacyfikacje, mordy, potyczki) pozwala mu zejść poniżej wiedzy zrutynizowanej i obecnej w powszechnej świadomości, po to by dotrzeć do warstwy sterującej lub odpowiadającej za ich przyczynę i przebieg. Książka ta pokazuje spiralę przemocy, zbrodnie ,,panów wojny”, strach i bezsilność ludności cywilnej, rozpad lokalnej, tworzonej przez setki lat, sieci relacji międzyludzkich. [Od Wydawcy]
Bohaterem tej mikrohistorii stała się […] społeczność lokalna Bieszczadów uwikłana w wielką historię, niczym w pułapkę. Działania podejmowane przez ludzi do niej należących były chaotyczne, czasami wręcz konwulsyjne. Stąd nie zabrakło w książce odniesień do codzienności, do strachu, beznadziei, cierpienia, czy nienawiści, do odwagi, poświęcenia i miłości. Chcąc przetrwać, ludzie zmuszeni zostali do bezustannego podejmowania trudnych wyborów. Nawet jeśli oznaczać miały one brak działania, stawały się brzemienne w skutki, prowadząc niekiedy do unicestwienia. [Fragment wstępu]
Jarosław Syrnyk (1970 r.), historyk, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, zatrudniony w Katedrze Etnologii i Antropologii Kulturowej tegoż Uniwersytetu. Autor wielu monografii historycznych (ostatnio Przemoc i chaos. Powiat sanocki i okolice: sierpień 1944 – lipiec 1947 r. Analiza antropologiczno-historyczna), artykułów naukowych i popularnonaukowych, redaktor i współredaktor zbiorów studiów. Specjalizuje się w interdyscyplinarnych badaniach zagadnień narodowościowych. Jest także autorem prac dotyczących funkcjonowania aparatu bezpieczeństwa w Polsce Ludowej. Jego rodzice pochodzą z powiatu leskiego, z Weremienia i Średniej Wsi. Stąd też, na początku maja 1947 r., zostali wysiedleni w ramach akcji „Wisła” na przeciwległy kraniec Polski, do dwóch różnych miejscowości leżących na skraju Pojezierza Drawskiego.
Cerkwie Galicji Wschodniej
Fotografie ze zbiorów Pawła Kusala, teksty Stanisława Krycińskiego
Format: 210x287m oprawa twarda 272 strony
Drewniana architektura cerkiewna Wschodniej Galicji jest zjawiskiem, które nie ma sobie równych w skali Europy. Różnorodność typów i bogactwo form wprawia w zdumienie każdego, kto zapozna się z tym tematem. Szczególnie zachwycają się nim przybysze z krajów, gdzie buduje się z kamienia, a drewno służy głównie jako opał. Zachwycają, a jednocześnie dziwią, że można budować takie cuda, z tak nietrwałego materiału. Rzeczywiście pożary były plagą dziesiątkującą drewnianą architekturę sakralną, ale mimo to, do początku XX w. dotrwały setki przepięknych cerkwi, z których najstarsze sięgały początku XVI w. Później na cerkwie drewniane spadły inne nieszczęścia. Wiele bezcennych budowli rozebrano w związku z budową nowych – murowanych. Obie wojny światowe również zebrały swoje żniwo. Ciężki czas nastał, gdy tereny Galicji znalazły się pod panowaniem sowieckim. Znów najwyższej klasy świątynie rozpadały się pozbawione opieki lub były rozbierane. W albumie zaprezentowano również niemniej fascynujące cerkwie murowane, od tych najstarszych z XIII–XIV w., po budowle dwudziestowieczne. Ten niezwykły świat galicyjskich cerkwi został utrwalony na fotografiach z okresu od ostatniej ćwierci XIX w., po koniec czwartej dekady XX w. Wiele z tych zdjęć przepadło lub znajduje się w nieznanych nam miejscach, jednak sporą ich część zebrał Paweł Kusal, znany kolekcjoner z Leska, który od wielu lat, z wielkim zaangażowaniem gromadzi ten bezcenny zbiór. Dzięki jego pasji możemy przedstawić świat, który w dużej mierze jest już bezpowrotnie utracony – świat drewnianych cerkwi Galicji Wschodniej.
Góra Śmierci. Poligon SS i hitlerowski obóz pracy przymusowej w Pustkowie
Agnieszka Kruszyńska-Idzior
Format:135x225, 392 strony, oprawa twarda
Więźniowie, którzy tu trafili, szybko orientowali się gdzie są, bo oprócz woni leśnej ściółki i żywicy, czuli coś jeszcze. Mdły odór palonych ciał. Fetor, który był nie do zniesienia. Zapach spalonego tłuszczu i włosów unosił się z niedalekiej górki i rozchodził po całej dolinie, a nawet dalej […]. Ogień na Górze Śmierci płonął stale, dniem i nocą.
Pustków – poligon SS i hitlerowski obóz pracy przymusowej utworzony w 1940 roku, pod Dębicą na Podkarpaciu, funkcjonował do lipca 1944 roku, także jako obóz jeniecki. Na pilnie strzeżonym poligonie SS- Truppenübungsplatz „Heidelager” testowano tajną broń rakietową V-1 i V-2. Ocenia się, że w obozach pracy Pustkowa łącznie życie straciło około 7000 Żydów, 5000 jeńców sowieckich i 3000 Polaków. Byli bici, głodzeni, zamęczani pracą, rozstrzeliwani. Jak twierdzili jego więźniowie – Pustków, to był taki Oświęcim, tylko w mniejszej skali.
Po zajęciu go przez oddziały 1. Frontu Ukraińskiego, w sierpniu 1944 roku, wykorzystany został jako obóz jeniecki dla 12 000–15 000 Niemców, Ślązaków, Kaszubów, z których około 3000 straciło tu życie. Przez wiele lat historia ta pozostawała mało znana. Teraz Autorka oddała głos jej świadkom.
Agnieszka Kruszyńska-Idzior – ukończyła historię na Uniwersytecie Rzeszowskim i public relations na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Od 2006 roku pracuje w tygodniku ,,Obserwator Lokalny”. Dwukrotnie nominowana w konkursie Stowarzyszenia Gazet Lokalnych Local Press 2018. W tym samym konkursie, w 2020 roku, została laureatką nagrody specjalnej Muzeum Powstania Warszawskiego.
Armia ,,Karpaty” w wojnie 1939 roku
Ryszard Dalecki
wydanie IV, poprawione
Oprawa twarda, format 200x 250 mm, objętość 688 stron (w tym 112 stron wkładek)
Długo oczekiwane, czwarte poprawione i uzupełnione wydanie monografii Armia ,,Karpaty” w wojnie 1939 roku. Obecna edycja oparta została na wydaniu z 2009 r., znacznie rozszerzonym w stosunku do dwóch poprzednich wydań (1979, 1989), na które wpływ miała cenzura. Autor dzięki drobiazgowej kwerendzie w polskich i zagranicznych archiwach dotarł do nowych źródeł i dokumentów. Pozwoliło to na pełne rozwinięcie zagadnień z konieczności przemilczanych we wcześniejszych wydaniach, takich jak starcia oddziałów armii ,,Karpaty” z wojskami sowieckimi po 17 września 1939 r. i losy polskich oficerów, którzy w następstwie agresji sowieckiej zostali uwięzieni, a potem zamordowani przez NKWD, czy szczegóły obrony i okoliczności kapitulacji Lwowa. W książce znalazły się mapy, schematy oraz ponad 300 fotografii archiwalnych, a wśród nich portrety dowódców sowieckich, niemieckich i słowackich, którzy walczyli z armią „Karpaty”. Pełnego wyjaśnienia i dokumentacji fotograficznej doczekał się epizod udziału wojsk słowackich w wojnie 1939 r. Autor wykorzystał również ustne i pisemne relacje uczestników wojny 1939 r. Mimo upływu wielu lat od trzeciego wydania i ukazania się w tym czasie licznych publikacji dotyczących tematu, monografia dr. Daleckiego nie straciła na aktualności i zasłużenie jest uznawana za klasyczną w historiografii II wojny światowej.
10 PUŁK STRZELCÓW KONNYCH W OBIEKTYWIE FOTOGRAFICZNYM T. I PUŁK KONNY
10 PUŁK STRZELCÓW KONNYCH W OBIEKTYWIE FOTOGRAFICZNYM T. I PUŁK KONNY (1921-1936)
Wydawca: Koło 10 Pułku Strzelców Konnych
Realizacja wydawnicza: :Libra PL
Format: 165x235, oprawa twarda,78 stron
Biblioteka Koło 10 Pułku Strzelców Konnych z Łańcuta
BARWA LEGIONÓW POLSKICH 1797-1807 ORAZ ARMII KSIĘSTWA WARSZAWSKIEGO 1807-1814
Jan Czop
Oprawa twarda, format: 297x210 mm, 128 stron
Album Jana Czopa ,,Barwa Legionów Polskich 1797-1807 oraz Księstwa Warszawskiego 1807-1814" (574 sylwetek żołnierzy) jest drugą częścią z cyklu trzech albumów przedstawiających żołnierza polskiego w okresie stu trzydziestu lat, od początków kształtowania się jego munduru w XVIII wieku po wojnę polsko-rosyjską w 1831 roku, która zamknęła pewien okres wojskowości polskiej. Przepych i fantazja epoki napoleońskiej znalazły wyraz również w mundurach żołnierzy Księstwa Warszawskiego. Mundury te, mimo wpływów francuskich (m.in. dystynkcje oficerów i podoficerów przyjęto wg wzorów francuskich), zachowały polski charakter ukształtowany w ostatnich latach Rzeczypospolitej; czapki z kwadratowym denkiem, kurtki z wyłogami czy rajtuzy z lampasami. W załącznikach do albumu umieszczono wypisy rozkazów z dnia 2 marca 1807 roku oraz kopię Przepisu Ubiorów z 3 września 1810 roku
Generał brygady Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz 1890-1969 z Aneksem Lubelskim
Jerzy Majka
Nowe, uzupełnione o Aneks Lubelski – dotyczący historii rodziny Wieczorkiewicz, wydanie biografii Generała Wieczorkiewicza. Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Od 1911 do 1914 był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. Przybrał wówczas pseudonim Rene Scewola, który potem stał się częścią jego nazwiska. W 1912 roku po odbyciu oficerskiego szkolenia wojskowego mianowany został podporucznikiem. Od 6 sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w Legionach Polskich. Szczególnie wyróżnił się w bitwie pod Konarami. W 1915 roku awansowany do stopnia kapitana piechoty, obejmuje dowództwo III batalionu 1 pułku piechoty. W Wojsku Polskim od 1918, awansowany do stopnia majora. W czasie wojny polsko-bolszewickiej walczył na czele 9 pp Leg, a w ostatniej fazie wojny dowodził VI Brygadą Piechoty i w zastępstwie 3 Dywizją Piechoty. W 1921 stanął na czele Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie. Od 1923 był dowódcą 31 pułku Strzelców Kaniowskich. W latach 1923–1925 studiował w Akademii Wojskowej w Paryżu. W czerwcu 1926 zastąpił generała brygady Jana Hempla na stanowisku dowódcy 24 Dywizji Piechoty i Garnizonu Jarosław. W 1927 roku mianowany generałem brygady. W Jarosławiu działał aktywnie na rzecz rozwoju kultury, ochrony zabytków (członek Okręgowej Komisji Konserwatorskiej) i sportu. Stał na czele delegatury Ligi Morskiej i Kolonialnej. Był honorowym prezesem wojskowego klubu sportowego „Ognisko” i patronował Oddziałowi Związku Strzeleckiego „Strzelec”. W 1935–1939 był pierwszym przewodniczącym Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia i kierował sekcją konserwacji zabytków (1935–1939). Od 12 października 1935 do wybuchu II wojny światowej był dowódcą Okręgu Korpusu nr X w Przemyślu. W maju 1936 został prezesem zarządu Okręgowego Towarzystwa Przyjaciół Związku Strzeleckiego w Przemyślu. W czasie kampanii wrześniowej był dowódcą etapów najpierw Armii „Kraków”, a następnie Armii „Karpaty”. W 1940 przedostał się przez Węgry do Francji, gdzie służył w Inspektoracie Wyszkolenia Naczelnego Wodza. Po klęsce Francji działał w ruchu oporu. Działał też w organizacjach polonijnych. W 1943 roku osiedlił się w Szwajcarii, pracował w Towarzystwie Asekuracyjnym. Zmarł w Genewie.
Julian Dąbek. Biografia nauczyciela i żołnierza
Zygmunt Kubrak
Autor książki dr Zygmunt Kubrak, niestrudzony badacz dziejów ziemi kresowej czasów nowożytnych i najnowszych, najwięcej swych prac naukowych poświęcił okresowi II wojny światowej. Tym razem książka jego związana została z biografią Juliana Dąbka (1902–1992), młodszego brata słynnego Obrońcy Wybrzeża płka Stanisława Dąbka. Publikacja to szczególna pod względem tematyki i sposobu jej realizacji – to dzieje człowieka wyrosłego z ludu, nauczyciela i żołnierza bez szlifów oficerskich, którego wichry historii porwały w bezmiar wydarzeń (trzecie powstanie śląskie z 1921 r., kampania wrześniowa, potem straszny czas więzień NKWD, łagry Syberii, wreszcie wybawienie żołnierza-tułacza w Armii Polskiej gen. W. Andersa, a potem pobyt na Zachodzie). Dzieje Juliana Dąbka skreślone przez dra Zygmunta Kubraka mają wielką wartość naukową, bo wnoszą do historiografii, do polskiej pamięci publicznej, tak ważny materiał poznawczy o polskich drogach prowadzących do wolności Najjaśniejszej Rzeczypospolitej, mimo przejściowych klęsk i załamań. Książkę tę polecam każdemu, by mógł się nakarmić dumą bycia Polakiem. (z recenzji Prof. UR dr hab. Józefa Półćwiartka)
Akcja Specjalna ,,Wisła” wyd. 2020
Jan Pisuliński
Liczba stron: 468 + 84 strony wkładek, setki fotografii, spośród który większość jest publikowana po raz pierwszy
Format: 165x240
Oprawa Twarda
Nowe wydanie bestsellerowej monografii akcji ,,Wisła"
Problematyka operacji ,,Wisła” od lat budzi wiele emocji. […] Pomimo to, jak dotąd, nie powstała monografia, która próbowałaby całościowo zająć się operacją ,,Wisła” i prowadzonymi w jej trakcie działaniami wojskowymi (wysiedleńczymi i przeciwpartyzanckimi). Wydane dotąd zbiory dokumentów oraz tomy studiów, mimo ich niekwestionowanej wartości, tylko częściowo zapełniały tę lukę. Rozprawa Jana Pisulińskiego niewątpliwie pozwala więc uzupełnić istniejące braki w naszej wiedzy. Fakt iż autor wcześniej zajmował się szczegółowo wysiedleniami na Ukrainę w latach 1944–1946, w sposób naturalny predysponował go do podjęcia również tego wyzwania. Praca została przygotowana w oparciu o szerokie kwerendy źródłowe i gruntowną, budzącą szacunek, lekturę literatury przedmiotu (polską i zagraniczną). […] Sprawnie buduje też narrację, tworząc interesującą panoramę wysiedleń i zwalczania oddziałów ukraińskiego podziemia, jakie miały miejsce pomiędzy kwietniem a końcem lipca 1947 roku […]. Z recenzji wydawniczej prof. Grzegorza Motyki
Przez ponad dwa lata władze lekceważyły problem podziemia ukraińskiego. Dopiero wiosną 1947 roku, po rozprawieniu się z podziemiem polskim, zdecydowały się na skierowanie do południowo-wschodniej Polski ponad 20 tysięcy żołnierzy, nie licząc podporządkowanych dowództwu Grupy funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa, milicji i innych służb. Pośpiesznie sformowana Grupa Operacyjna „Wisła” 20 kwietnia rozpoczęła w południowo-wschodnim krańcu Polski największą po wojnie operację, nazywaną w dokumentach tego okresu akcją specjalną „Wisła”. Jej celem była likwidacja podziemia ukraińskiego. Jednocześnie, na polecenie rządzących komunistów przeprowadzono przymusowe przesiedlenie tamtejszej ludności ukraińskiej oraz rodzin mieszanych na poniemieckie tereny na północy i zachodzie kraju, również z obszarów, gdzie podziemie ukraińskie nie operowało. Do 31 lipca 1947 r. przesiedlono ponad 135 tysięcy osób, w tym wielu Polaków. Działania Grupy przeciwko podziemiu doprowadziły do jego znacznego osłabienia \ i w konsekwencji do demobilizacji. Kilka tysięcy osób umieszczono w Centralnym Obozie Pracy w Jaworznie.
Pogórze Przemyskie W krwawym zakolu Sanu
To druga część opowieści Stanisława Krycińskiego o Pogórzu Przemyskim, opisująca północno-zachodnią część tej krainy, m.in. takie miejscowości jak Bircza, Ulucz, Piątkowa, Pawłkokoma czy Żohatyn.
To 450 stron, mnóstwo map i unikalnych fotografii.
Pod koniec XIX stulecia rodzące się nacjonalizmy – polski i ukraiński – uznały San, pomiędzy Sanokiem a Przemyślem, za granicę etniczną.To rozgraniczenie przyniosło tragiczne skutki w latach 1944–1947. Przywołać tu wystarczy mordy w Pawłokomie, Bachowie, Brzusce, Sufczynie i Borownicy.
Te niezwykle tragiczne wydarzenia do dziś wywołują kontrowersje, wielu zapomina, że ofiary były po obu stronach – polskiej i ukraińskiej, o tym, że zabijano niewinnych cywili, kobiety i dzieci.
Jednak Pogórze Przemyskie to nie tylko trudne dzieje stosunków polsko-ukraińskich, ta malownicza, pograniczna i wielokulturowa dolina Sanu ma przebogatą historię (to tu odkryto pozostałości najstarszych osad słowiańskich na ziemiach polskich) i liczne jej pozostałości jak szesnastowieczne ruiny obronnego zamku w Dąbrówce Starzeńskiej. Ozdobą tej krainy są wiekowe drewniane cerkwie, a wśród nich te najstarsze – w Uluczu i Piątkowej.
Mistrz manewru Generał broni Stanisław Maczek
Jerzy Majka
Stanisław Maczek „jeden z najtęższych polskich dowódców drugiej wojny światowej”, jak napisał o nim znany historyk wojskowości gen. Marian Kukiel, był postacią wyjątkowego formatu. Studiował filozofię i polonistykę, a został zawodowym wojskowym i w mundurze spędził 33 lata życia. W wojnach „O niepodległość i granice” wykazał się wielką pomysłowością i walecznością, będąc pierwszy oficerem WP awansowanym na wyższy stopień przez Naczelnego Wodza na polu bitwy. Był dowódcą pierwszych polskich formacji pancerno-motorowych, na czele których walczył w trzech kampaniach, na terenie kilku krajów, od pierwszego do ostatniego dnia II wojny światowej. „W nagrodę” pozbawiono go obywatelstwa polskiego i na emigracyjny chleb zarabiać musiał jako sprzedawca i barman. Doczekał jednak zmian ustrojowych w Polsce i symbolicznego bodaj zadośćuczynienia doznanych krzywd.
Zlecane zadania bojowe, gdy tylko było to możliwe, starał się rozwiązać przez umiejętny manewr, zaskoczenie, oskrzydlenie przeciwnika. Jako wybitny dowódca, znalazł trwałe miejsce w dziejach oręża polskiego. Niniejsza praca jest zwięzłą, ale bogato udokumentowaną biografią wojskową Generała. Jej celem było przedstawienie najważniejszych etapów życia gen. Maczka, wzbogaconych o jego własne sądy i wypowiedzi.
Po tak wielu zostało tak niewiele… Żydzi w Podkarpackiem
Andrzej Potocki
Oprawa twarda, format 210x287, 372 strony
Na 370 bogato ilustrowanych stronach zostało opisanych 164 miejscowości obecnego Podkarpacia związanych z historią Żydów.
Obecnie w województwie (podkarpackim) nie ma ani jednej gminy żydowskiej. Pozostało jednak wiele zabytków kultury żydowskiej oraz miejsc Holocaustu. Społeczność żydowska została unicestwiona przez Niemców w czasie II wojny światowej. Przetrwali ten nieludzki czas nieliczni, przechowani przeważnie przez polskie rodziny, i ci, którzy przeżyli zsyłkę, deportowani przez reżim sowiecki w głąb Rosji.
Oceny zachowań Polaków i ich stosunek do Żydów w czasie II wojny światowej są przedmiotem wielu polemik naukowych. Równie skrajne różnice zdań dotyczą Żydów, którzy w różnych sytuacjach znaleźli się na terenach Polski okupowanej przez Niemcy i Związek Sowiecki. To, że zdarzały się po obu stronach kryminalne przypadki, nie ulega wątpliwości. Ważny jest jednak kontekst i skala tych zachowań. W książce koncentruję się na opisie zdarzeń, a nie na ich ocenie. Nie sposób jednak nie pamiętać, że w tamtym czasie Żydzi nie byli traktowanijak nasi starsi bracia w wierze, a postrzegano ich, jako przedstawicieli narodu odpowiedzialnego za śmierć Chrystusa. (...) W ostatnim okresie pojawiło się sporo publikacji, w tym monografii poszczególnych miejscowości, gdzie na ogół problem lokalnej historii Żydów jest traktowany marginalnie lub nawet zupełnie pomijany. Można wręcz odnieść wrażenie, iż niekiedy lokalna społeczność wstydzi się wspólnej, polsko-żydowskiej przeszłości, że chce o niej jak najszybciej zapomnieć. Ale jednocześnie wychodzi sporo wartościowych publikacji o samych Żydach, o ich wkładzie w nasz narodowy, polski pejzaż kulturowy.
O stopniu trudności odtworzenia historii Żydów może świadczyć fakt, jak bardzo rozbieżne są dane szacunkowe o ich liczbie, podawane przez autorów poszczególnych publikacji naukowych, a także liczbie np. zachowanych nagrobków na poszczególnych cmentarzach. W znacznej mierze dane te weryfikowałem osobiście, zwłaszcza, że wiele nekropolii żydowskich zostało w ostatnim okresie uporządkowanych, co w wielu przypadkach pozwoliło m.in. na dokładne przeliczenie nagrobków. Niniejsze opracowanie, podobnie jak to pierwsze z roku 2004, w żadnej mierze nie pretenduje do miana pracy naukowej. Jest to raczej zebranie rozproszonych informacji o historii lokalnych społeczności żydowskich, jakie funkcjonowały w pejzażu kulturowym na tym terenie.
Między zacofaniem a nowoczesnością. Społeczeństwo Nowego Sącza w latach 1867-1939
Łukasz Połomski
Okres autonomii galicyjskiej był dla Nowego Sącza czasem wielkiego skoku cywilizacyjnego. Dzięki polityce państwowej i samorządowej miasto rozwijało swoją infrastrukturę, a katalizatorem przemian stała się kolej. Pęd ku nowoczesności trwał do wybuchu I wojny światowej, to była prawdziwa „belle epoque” miasta. Po 1918 r., w odrodzonej Polsce, sądeczanie musieli stawić czoła wielu problemom z jakimi wcześniej się nie spotykali. Wszystkie opisane w książce zjawiska społeczne sprowadzają się do pytania, czy mieszczanie sądeccy i ich miasto byli nowocześni, a może zacofani?
***
Autor przedstawia fakty i dane historyczne, próbując zarysować portret socjologiczny mieszczan w dwóch epokach: zaborów i międzywojnia. Wnikliwy czytelnik znajdzie odniesienia do współczesnych czasów, odkryje źródła kształtujące dzisiejszy obraz Nowego Sącza i mentalność jego mieszkańców.
***
Dr Łukasz Połomski – historyk, nauczyciel i publicysta. Absolwent Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Twórca i dyrektor programu historycznego „Sądecki Sztetl”, poświęconego wieloetnicznej historii ziemi sądeckiej. Autor publikacji naukowych i popularnonaukowych na temat dziejów Sądecczyzny i mniejszości narodowych.
Oprawa twarda, liczba stron:560, format: 160x240
METROPOLIA LWOWSKA OBRZĄDKU ŁACIŃSKIEGO I jej losy w pojałtańskiej rzeczywistości. Arcybiskupi i biskupi u progu niepodległości 1918
Jan Draus
Bogato ilustrowaną książkę otwiera wstęp arcybiskupa Adama Szala,
a zamyka niezwykle ciekawy rozdział dotyczący losów metropolii lwowskiej, jej kapłanów i kościołów w pojałtańskiej rzeczywistości aż do czasów współczesnych.
Tradycje łacińskiej metropolii lwowskiej sięgają XIV wieku i czasów panowania Kazimierza Wielkiego (1333–1370), który kontynuując dzieło jednoczenia ziem Królestwa Polskiego, zapoczątkowane przez swego ojca Władysława Łokietka, przyłączył z pomocą Węgier, Ruś Halicką do Korony w 1349 roku. Jednocześnie zwrócił się do papieża Urbana V o ustanowienie na tym terenie prowincji kościelnej. Na przestrzeni wieków granice metropolii lwowskiej ulegały częstym zmianom. Te zmiany determinowane były nie tylko sytuacją polityczną Królestwa Polskiego – a od unii lubelskiej z 1569 roku Rzeczypospolitej Obojga Narodów – skutkującą fluktuacją granic państwowych, ale także lokalnymi uwarunkowaniami społecznymi czy wyznaniowymi. Biskupi metropolii lwowskiej poprzez umacnianie diecezjalnych i parafialnych struktur Kościoła katolickiego, wnosili wkład zarówno w rozwój życia religijnego, jak i kultury polskiej. Przykładem był Grzegorz z Sanoka (1407–1477), wybitny przedstawiciel humanizmu i arcybiskup lwowski.
Dla biskupów metropolii lwowskiej, lata zaboru austriackiego nie należały do łatwych. Uwarunkowania polityczne, społeczne, narodowościowe i wyznaniowe, nie zawsze sprzyjały misji Kościoła łacińskiego, pomimo że w monarchii habsburskiej religia rzymskokatolicka była wyznaniem państwowym. Na fundamencie uzyskanej w 1867 roku autonomii, szybko dojrzewały kwestie narodowościowo-wyznaniowe, a także społeczne, prowadzące do emancypacji stanu chłopskiego i robotniczego drogą polityczną. Uderzały one w większym lub mniejszym stopniu w struktury Kościoła. Konflikty polsko-ukraińskie koncentrowały się nie tylko na płaszczyźnie walki o rząd dusz, lecz także walki z polskością, której strzegł Kościół łaciński. Natomiast źródłem konfliktów społecznych nie była religia katolicka, ale powszechna bieda i brak perspektyw na lepsze życie.
W tej sytuacji, z chwilą nastania XX wieku w trzech diecezjach metropolii lwowskiej objęli rządy biskupi Józef Bilczewski, Józef Sebastian Pelczar, Leon Wałęga, którzy poprzez program odrodzenia religijnego i katolicyzmu społecznego nie tylko skutecznie rozwinęli życie religijne, ale także narodowe. To oni wraz z biskupami pomocniczymi Władysławem Bandurskim we Lwowie, Karolem Fischerem w Przemyślu, do których w 1918 roku dołączył Bolesław Twardowski (następca arcybiskupa Bilczewskiego na stolicy metropolitarnej), przygotowali swoje diecezje pod względem religijnym i patriotycznym do II Niepodległości. Ich biografie, to nie tylko osobiste drogi życia, lecz drogi Kościoła i Polski.
Liczba stron:168, oprawa twarda, format 210x287
10 BRYGADA KAWALERII NA ŚLĄSKU CIESZYŃSKIM W 1938 ROKU
Jerzy Majka
Końcem września 1938 r. po tzw. manewrach wołyńskich 10 BK została niespodziewanie skierowana na Śląsk Cieszyński.Koncentrowała się tu Samodzielna Grupa Operacyjna (SGO) „Śląsk” gen. Władysława Bortnowskiego, która w związku z konfliktem niemiecko-czechosłowackim i pretensjami polskimi do Zaolzia (zamieszkała w większości przez Polaków zachodnia część dawnego Księstwa Cieszyńskiego), miała być użyta do demonstracji lub też działań zbrojnych, celem jego zajęcia. O skierowaniu tu brygady zdecydował szef Sztabu Głównego gen. Julian Stachiewicz, uważając, że dzięki dużej liczbie pojazdów znakomicie nadaje się do szybkiej akcji demonstracyjnej. Obok 10 BK, w składzie SGO „Śląsk” znalazły się jeszcze m. in. trzy dywizje piechoty, Wielkopolska BK oraz oddziały artylerii i czołgów. W okolicach Bielska 10 BK przebywała przez prawie sześć tygodni, do 25 listopada.
,,Nie wchodząc z żadnego punktu widzenia w ocenę akcji na Zaolziu – napisał później gen. Maczek – fakt skoncentrowania całej brygady, która „od święta” na manewrach się zbierała […] wyszedł naszej brygadzie na dobre". I dalej: ,,Okres kilkumiesięczny nie został zmarnowany i bezsprzecznie podniósł pod każdym względem wartość bojową 10 brygady". 10 Brygada Kawalerii, pierwsza polska brygada zmotoryzowana, dowodzona przez płk. Stanisława Maczka, celująco zdała egzamin wojenny we wrześniu 1939 roku, stając się zalążkiem słynnej 1 Dywizji Pancernej.
Książka prezentuje kilkadziesiąt fotografii z działań 10 BK na Śląsku Cieszyńskim, znakomita większość jest publikowano po raz pierwszy.
Lwowskie losy. Tańce ze śmiercią
Jan Bil
LWÓW. PIERWSZE MIESIĄCE 1940 ROKU. NAJGORSZY CZAS OKUPACJI SOWIECKIEJ. W MIEŚCIE PANUJĄ: GŁÓD, TERROR, I STRACH… Trwają aresztowania, zaczynają się masowe deportacje... Wszelkie próby oporu są brutalnie pacyfikowane. Udręczeni i prześladowani mieszkańcy próbują jednak normalnie żyć. Wtedy pojawia się dwóch niezłomnych – Karol doświadczony oficer przedwojennej ,,dwójki”, dla którego nie ma rzeczy niemożliwych i jego młodszy kolega z lat szkolnych Rafał – inteligent, syn lwowskiego adwokata, a obecnie pracownik firmy zajmującej się parcelacją „pańskiej” ziemi pod przyszłe kołchozy. Spoufaleni z lwowskimi batiarami, zaangażowani w skomplikowane romanse, żyją szybko i niebezpiecznie, każdego dnia stawiają czoła Sowietom, rozpracowując równocześnie złowrogie plany ukraińskich nacjonalistów.
Pierwsza część sagi ,,Lwowskie losy” to wielowątkowa powieść, która przenosi nas w wir wydarzeń w okupowanym Lwowie. Barwne postaci, piękny język lwowskiego bałaku, lawina wątków – to wszystko sprawia, że czyta się ją jednym tchem.
***
Patrzył w napięciu na cztery cienie sunące równym krokiem po podwórzu, równocześnie łowił uchem najmniejsze szmery na klatce schodowej. Mokrą dłonią ściskał chropawą rękojeść visa...
***
Chciał biec, ale przypomniał sobie, że biegnący człowiek zwraca na siebie uwagę przechodniów. Skręcił w stronę Dominikanów, potem koło Kozieła wyszedł na Rynek, koło Jezuitów, Sobieskiego i już Sykstuska... Bał się, że wśród mrowiącego się tu tłumu nie dostrzeże Karola, ale poczuł nagle, jak ktoś delikatnie przytrzymał go za łokieć. – ,,Nu, może ty by si tak ni śpieszył?” – usłyszał za sobą głos kolegi.
JAN BIL urodził się w 1955 roku we Lwowie i mieszkał tam przez 35 lat. W tym czasie ukończył dwie „polskie” (radzieckie, z polskim językiem wykładowym) szkoły, a następnie polonistykę w Wilnie i wrócił do lwowskiej „10” (czyli szkoły im. Marii Magdaleny), żeby uczyć tam, gdzie kiedyś jego uczono. W roku 1990 wyjechał ze Lwowa do Warszawy, aby sześć lat później obronić pracę doktorską (UW) poświęconą twórczości Mariana Hemara. W Warszawie był zatrudniony jako polonista w kilku szkołach, pracownik Kancelarii Prezydenta RP, autor i lektor tekstów w Radio ,,Bajka”, a obecnie (niezbadane są wyroki boskie) jako wykładowca oraz... pracownik firmy ochroniarskiej. Do „aktywów literackich” można zaliczyć kilkadziesiąt wierszy wydrukowanych w almanachach poezji, prasie krajowej i zagranicznej. Tańce ze śmiercią powstawały przez kilkanaście lat, jako hołd ,,lwowskiego dziecka” dla ukochanego miasta i rodziców, którzy we Lwowie świadomie pozostali.
Generał brygady Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz 1890-1969. Krótka biografia wojskowa
Jerzy Majka
Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Od 1911 do 1914 był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. Przybrał wówczas pseudonim Rene Scewola, który potem stał się częścią jego nazwiska. W 1912 roku po odbyciu oficerskiego szkolenia wojskowego mianowany został podporucznikiem. Od 6 sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w Legionach Polskich. Szczególnie wyróżnił się w bitwie pod Konarami. W 1915 roku awansowany do stopnia kapitana piechoty, obejmuje dowództwo III batalionu 1 pułku piechoty. W Wojsku Polskim od 1918, awansowany do stopnia majora. W czasie wojny polsko-bolszewickiej walczył na czele 9 pp Leg, a w ostatniej fazie wojny dowodził VI Brygadą Piechoty i w zastępstwie 3 Dywizją Piechoty. W 1921 stanął na czele Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie. Od 1923 był dowódcą 31 pułku Strzelców Kaniowskich. W latach 1923–1925 studiował w Akademii Wojskowej w Paryżu. W czerwcu 1926 zastąpił generała brygady Jana Hempla na stanowisku dowódcy 24 Dywizji Piechoty i Garnizonu Jarosław. W 1927 roku mianowany generałem brygady. W Jarosławiu działał aktywnie na rzecz rozwoju kultury, ochrony zabytków (członek Okręgowej Komisji Konserwatorskiej) i sportu. Stał na czele delegatury Ligi Morskiej i Kolonialnej. Był honorowym prezesem wojskowego klubu sportowego „Ognisko” i patronował Oddziałowi Związku Strzeleckiego „Strzelec”. W 1935–1939 był pierwszym przewodniczącym Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia i kierował sekcją konserwacji zabytków (1935–1939). Od 12 października 1935 do wybuchu II wojny światowej był dowódcą Okręgu Korpusu nr X w Przemyślu. W maju 1936 został prezesem zarządu Okręgowego Towarzystwa Przyjaciół Związku Strzeleckiego w Przemyślu. W czasie kampanii wrześniowej był dowódcą etapów najpierw Armii „Kraków”, a następnie Armii „Karpaty”. W 1940 przedostał się przez Węgry do Francji, gdzie służył w Inspektoracie Wyszkolenia Naczelnego Wodza. Po klęsce Francji działał w ruchu oporu. Działał też w organizacjach polonijnych. W 1943 roku osiedlił się w Szwajcarii, pracował w Towarzystwie Asekuracyjnym. Zmarł w Genewie i został pochowany na cmentarzu świętego Józefa. W 2010 roku jego imię otrzymał 14. dywizjon artylerii samobieżnej w Jarosławiu.
Trójkąt bieszczadzki. Tysiąc dni i tysiąc nocy anarchii w powiecie leskim 1944–1947
Jarosław Syrnyk
Trójkąt bieszczadzki… to historyczno-antropologiczna monografia stosunków polsko-ukraińskich w powiecie leskim w latach 1944–1947, zawierająca niepublikowane dotąd fotografie, dokumenty, archiwalia i relacje. Autor stosując nowatorską metodę badawczą, rozprawia się z mitami narosłymi wokół konfliktu w Bieszczadach. Bezkompromisowo demaskuje zbrodnie UPA i wojska polskiego na ludności cywilnej. Dociekliwość Autora, drobiazgowe przedstawienie poszczególnych, zdarzeń, składających się na konfrontację stron konfliktu (napady, pacyfikacje, mordy, potyczki) pozwala mu zejść poniżej wiedzy zrutynizowanej i obecnej w powszechnej świadomości, po to by dotrzeć do warstwy sterującej lub odpowiadającej za ich przyczynę i przebieg. Książka ta pokazuje spiralę przemocy, zbrodnie ,,panów wojny”, strach i bezsilność ludności cywilnej, rozpad lokalnej, tworzonej przez setki lat sieci relacji międzyludzkich.
[Od Wydawcy]
Bohaterem tej mikrohistorii stała się […] społeczność lokalna Bieszczadów uwikłana w wielką historię, niczym w pułapkę. Działania podejmowane przez ludzi do niej należących były chaotyczne, czasami wręcz konwulsyjne. Stąd nie zabrakło w książce odniesień do codzienności, do strachu, beznadziei, cierpienia, czy nienawiści, do odwagi, poświęcenia i miłości. Chcąc przetrwać, ludzie zmuszeni zostali do bezustannego podejmowania trudnych wyborów. Nawet jeśli oznaczać miały one brak działania, stawały się brzemienne w skutki, prowadząc niekiedy do unicestwienia.
[fragment wstępu]
Jarosław Syrnyk (1970 r.), historyk, doktor habilitowany (2010 r.), profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego, pracownik naukowy IPN we Wrocławiu. Autor monografii historycznych (m.in. Ukraińskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne 1956–1990, wyd. 2008; Nadzór specjalny. Analiza historyczno-antropologiczna działań organów bezpieczeństwa w kwestii tzw. nacjonalizmu ukraińskiego na Podkarpaciu w latach 1947–1989, wyd. 2015), kilkudziesięciu artykułów naukowych i popularnonaukowych, redaktor i współredaktor naukowy zbiorów studiów. Specjalizuje się w interdyscyplinarnych badaniach obejmujących problematykę narodowościową. Wiele prac poświęcił analizie działalności organów bezpieczeństwa Polski Ludowej oraz wpływu władzy na funkcjonowanie zbiorowości i jednostek. W ostatnim czasie coraz częściej podejmuje badania w zakresie antropologii historycznej oraz metodologii historii.
Jego rodzice pochodzą z powiatu leskiego, z Weremienia i Średniej Wsi. Stąd też, na początku maja 1947 r., zostali w ramach akcji „Wisła” wysiedleni na przeciwległy kraniec Polski, do dwóch różnych miejscowości leżących na skraju Pojezierza Drawskiego.
Żydzi rymanowscy
Andrzej Potocki
Sztetl Rymanów dla tutejszych Żydów było najważniejszym miejscem na ziemi. Izaak Rabi, laureat nagrody Nobla z dziedziny fizyki i współtwórca pierwszej bomby atomowej, kiedy je odwiedził siedemdziesiąt lat po wyjeździe, napisał, że jest tak piękne, jak opowiadali mu o nim rodzice. Jacob Kalich, założyciel teatru w Nowym Jorku, wystawiał w nim sztuki w jidysz, języku swojego dzieciństwa, spędzonego w Rymanowie. Izaak Schorr, jeden z najznakomitszych kantorów żydowskich, w tutejszej synagodze zaczynał karierę śpiewaka. Pesech Jakubowicz napisał: Rymanowie nigdy cię nie zapomnę. O mieście tym pamiętają przede wszystkim chasydzi przyjeżdżający kilka razy do roku do grobów sławnych cadyków: Menachema Mendla Rymanowera, Cwi Hirsza Kohena i Józefa Friedmana. Polsko-żydowskie miasteczko Rymanów, także dzięki tej książce, na zawsze trwać będzie w naszej pamięci.
Łemkowszczyzna nieutracona
Przedsprzedaż, wysyłka 27 kwietnia
Trzecia i ostatnia część opowieści o Łemkowszczyźnie, będącą kontynuacją książek Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat i Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju. Opisano tu najdramatyczniejszy okres jej historii, który zaważył na łemkowskim „być, albo nie być”. Kampania wrześniowa 1939 r. i operacja dukielsko-preszowska były tylko przerażającą uwerturą do wydarzeń mających nastąpić w latach 1945–1947, a więc przymusowych wysiedleń na Ukrainę sowiecką i akcji „Wisła”, podczas której niemal wszystkich Łemków wywieziono na tzw. Ziemie Odzyskane, przypinając im etykietkę „ukraińskich bandytów”. Czasy PRL-u to okres inwigilacji, życia w strachu i niemożności działalności społecznej czy politycznej. Dopiero po 1990 r. zaczęły powstawać łemkowskie organizacje podtrzymujące odrębność tej mniejszości etnicznej, a można również powiedzieć, że narodu.
Umieszczone na okładce zdjęcie, łemkowskiego pogrzebu z czasów II wojny światowej, ma głęboko symboliczną wymowę. Wydarzenia lat 1944–1989 wskazywały na to, że Łemkowszczyznę czeka nieuchronna zagłada.
Po 1990 r. rozpoczął się jednak renesans łemkowskiej świadomości i choć tych którzy mienią się Łemkami jest tak niewielu, to jednak coraz żywsza jest nadzieja, że fenomen Łemkowszczyzny nie zostanie utracony, lecz żyć będzie jeszcze długie lata.
DANE SZCZEGÓŁOWE
KSIĘGA PAMIĄTKOWA W 100. ROCZNICĘ URODZIN ŚP. ARCYBISKUPA IGNACEGO TOKARCZUKA
Jerzy F. Adamski, Jan Draus, Małgorzata Rudnicka i inni
Sto lat temu, w 1918 roku Polska odzyskała Niepodległość. Cieszyła się nią krótko, aby pogrążyć się na kilkadziesiąt lat w mrokach II wojny światowej i komunizmu. W tych czasach zniewolenia Narodu i walki z wiarą, nadzieję budziła postawa jednostek wybitnych, wiernych tradycji chrześcijańskiej, która kształtowała pokolenia Polaków. 1 lutego 1918 roku, koło Zbaraża na Kresach Wschodnich przyszedł na świat Ignacy Tokarczuk (zm. 29 grudnia 2012 r.), Równolatek Polski Niepodległej. Potrafił stawić czoła totalitaryzmom, które ogarnęły naszą ojczyznę, a dzięki takiej postawie niezłomnego charakteru księdza biskupa Ignacego Tokarczuka, możliwy był wybuch Solidarności i odważna droga do pełnej suwerenności Narodu. Niezłomny Pasterz Diecezji Przemyskiej dbał nie tylko o jej rozwój i budowę nowych kościołów, ale szczególnie umacniał ducha głębokiej wiary w jedność Kościoła z Narodem. Był drogowskazem dla wątpiących i szukających pokrzepienia w codziennej walce z systemem komunistycznym. Jak czytamy w Uchwale Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej: ,,W latach 70. XX wieku kuria biskupia w Przemyślu była miejscem spotkań opozycji demokratycznej i niepodległościowej. W latach stanu wojennego pomagała rodzinom internowanych i była enklawą niepodległej Polski, kultury niezależnej oraz ośrodkiem wsparcia Polaków zaangażowanych w działalność antykomunistyczną [...]. Ojciec Święty Jan Paweł II pisał do Arcybiskupa: >>Stałeś się dla Kościoła przemyskiego, a także dla Kościoła w całej Polsce, nieustraszonym świadkiem prawdy ewangelicznej, niezłomnym obrońcą […] praw ludzi wierzących do wyrażania swych przekonań religijnych […]. Byłeś rzecznikiem narodu walczącego o swą suwerenność w starciu z systemem państwa totalitarnego<<. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, w 100. rocznicę urodzin księdza arcybiskupa Ignacego Tokarczuka – metropolity przemyskiego, nieustępliwego obrońcy praw wiernych Kościoła katolickiego i jednego z duchowych przywódców pokojowych zmagań narodu polskiego o niepodległość Ojczyzny, ogłosił rok 2018 Rokiem Arcybiskupa Ignacego Tokarczuka”.
Rycerstwo polskie Podkarpacia. Dawne dzieje i obecne obowiązki szlachty zagrodowej na Podkarpaciu
Władysław Pulnarowicz
Reprint książki z 1937 roku, ze współczesnym posłowiem Andrzeja Potockiego
Format: 135x220 mm, liczba stron: 88, oprawa miękka ze skrzydełkami
Rzecz ta dotyczy szlachty polsko-ruskiej, tej niezbyt zamożnej, ale bogatej duchem i patriotyzmem. I chociaż jej przedstawiciele nie trafili na karty podręczników historii, ich rycerskość była niepodważalna. Od czasu Jagiellonów wybierali polskich monarchów i aż po Legiony Piłsudskiego stawali z orężem przeciwko wrogom Rzeczypospolitej. Nieliczni z nich opowiedzieli się za wolną Ukrainą. Rycerstwo Podkarpacia było solą tej ziemi.
Władysław Pulnarowicz urodził się 12 kwietnia 1889 r. w Turce.
Przed I wojną światową działał w Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckim, natomiast w czasie wojny służył w Legionach Polskich. W odrodzonej
Polsce do 1932 r. sprawował funkcję dyrektora Kasy Chorych w Turce, potem dyrektora komisarycznego Ubezpieczalni Społecznej w Turce, Starym Samborze i Drohobyczu. W Turce był również członkiem rady miejskiej i powiatowej
oraz zastępcą burmistrza. 16 stycznia 1935 r. złożył ślubowanie jako senator 3. kadencji Senatu II Rzeczypospolitej Polskiej. Zasiadał w senacie także podczas 4. i 5. kadencji, z województwa lwowskiego, z ramienia BBWR, a potem OZON.
Senator Pulnarowicz był członkiem komisji naukowej Komitetu do Spraw Szlachty Zagrodowej na Wschodzie Polski. Jest autorem publikacji „U źródeł Sanu, Stryja i Dniestru (Historja powiatu turczańskiego)” (Turka 1929) oraz „Rycerstwo
polskie Podkarpacia. Dawne dzieje i obecne obowiązki szlachty zagrodowej na Podkarpaciu” (Przemyśl 1937).
Po agresji na Polskę i zajęciu Lwowa przez Związek Sowiecki we wrześniu 1939 r., Pulnarowicz ukrywał się w tym mieście u znajomych.
13 kwietnia 1940 r. Sowieci wywieźli z Turki do Kazachstanu jego rodzinę. Poszukiwany zarówno przez Rosjan, jak i Ukraińców, wielokrotnie zmieniał kryjówki i ostatecznie podjął
decyzję przedostania się na Węgry razem z synem,osiemnastoletnim Janem. Granice zamierzali przekroczyć w Krywce, ale już kilkanaście kilometrów wcześniej w Komarnikach 8 lipca 1940 r.,
wraz z grupą 10 osób, zostali aresztowani i przewiezieni do więzienia w Drohobyczu, a potem do Lwowa „na Brygidki”. 16 maja 1941 r. Trybunał Wojskowy Armii
Specjalnej Kijowskiego Okręgu Wojskowego skazał Władysława Pulnarowicza, senatora Rzeczypospolitej Polskiej, na karę śmierci. Jego syn Jan otrzymał wyrok 25 lat więzienia. Na kilka dni przed zajęciem Lwowa przez Niemców, między
25 a 29 czerwca 1941 r., Władysław wraz z synem zostali zamordowani przez sowieckich zbrodniarzy.
Pochowano ich w zbiorowej mogile „Trzy krzyże” na Cmentarzu Janowskim we Lwowie.
Łemkowszczyzna Czas wojny i pokoju
Stanisław Kryciński
Książka ta jest drugą częścią opowieści o Łemkowszczyźnie, kontynuacją wydanej przed dwoma laty Łemkowszczyzny po obu stronach Karpat. Obejmuje sto lat dziejów Łemków żyjących na północnych stokach Karpat i ich sąsiadów Rusnaków, zamieszkujących południowy skłon tych gór. Opisano tu okres od lat 30. XIX w., po lato 1939 r. Opowiedziane tu zostały narodziny łemkowskiej świadomości i literatury, działania podczas Wielkiej Wojny na terenie Beskidu Niskiego i prześladowania jakie dotknęły Łemków w obozie internowania Thalerhof. Kolejne rozdziały opisują cmentarze wojenne tak charakterystyczne dla tej krainy, powrót do prawosławia, działaczy i literatów okresu międzywojennego, powstanie Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny, a w końcu życie na łemkowskiej wsi w latach międzywojennych i łemkowskie rzemiosło z kamieniarstwem na czele.
Stanisław Kryciński – (ur. w 1954 r.) z wykształcenia inż. chemik, z zamiłowania – historyk i krajoznawca, zafascynowany południowo-wschodnią Polską, której uroki od dziesiątek lat niestrudzenie opisuje za pomocą pióra i obiektywu. Autor licznych opracowań, m.in.: Cerkwie drewniane w Karpatach (1979), Nadsanie, cz.1 ,,Gmina Czarna” (1986), Pogórze Przemyskie, (1992, 2014), Bieszczady. Słownik historyczno-krajoznawczy. cz. 1 – Gmina Lutowiska (1995), oraz cz. 2 – Gmina Cisna (1996 i 2007), Przemyśl i Pogórze Przemyskie (1997, 2007), Cerkwie w Bieszczadach (1995 i 2005), Przedwojenna architektura żydowska. Najpiękniejsze fotografie (2014). Nakładem Libry PL ukazały się do tej pory: Bieszczady. Tam gdzie oczy poniosą (2013), Bieszczady. Tam gdzie diabły, hucuły, ukraińce (2013), Bieszczady. Od Komańczy do Wołosatego (2014) oraz Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat (2016). W przygotowaniu są publikacje o Pogórzu Przemyskim i kolejna o Łemkowszczyźnie.
Oprawa twarda, Format: 160x220, Liczba stron : 336
PRZESIEDLENIE LUDNOŚCI UKRAIŃSKIEJ Z POLSKI DO USRR w latach 1944–1947
Jan Pisuliński
Jedną z pierwszych ważnych decyzji narzuconego Polakom przez Józefa Stalina Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego było podpisanie 9 września 1944 r. z rządem Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej umowy o wymianie ludności. Początkowo miano ją zakończyć do lutego następnego roku, ale układ był wielokrotnie przedłużany i ostatecznie protokół kończący akcję wymiany podpisano dopiero 7 maja 1947 r. Przewidywał on możliwość dobrowolnego wyjazdu z Polski wszystkich osób narodowości ukraińskiej. Zdecydowana większość nie chciała jednak dobrowolnie opuszczać rodzinnych domostw i ruszać w nieznane, do czego terrorem zniechęcało też podziemie UPA. Od września 1945 r. trzy dywizje Wojska Polskiego zaczęły więc pod przymusem wysiedlać ludność ukraińską początkowo z czterech powiatów ówczesnego województwa rzeszowskiego – leskiego, lubaczowskiego, przemyskiego i sanockiego, gdzie podziemnie ukraińskie było najsilniejsze. Akcję tę przeprowadzono w brutalny sposób, strzelając do uciekających, bijąc opierających się i siłą zmuszając do podpisania deklaracji przesiedleńczych. Wiosną 1946 r. przesiedleniem objęto także Ukraińców z powiatu jarosławskiego oraz powiatów hrubieszowskiego, tomaszowskiego i włodawskiego w ówczesnym województwie lubelskim. Ogółem z 22 powiatów południowo-wschodniej Polski wyjechało prawie pół miliona osób narodowości ukraińskiej, z tego ćwierć miliona deportowano siłą. Książka jest pierwszą naukową monografią tego przesiedlenia, przedstawia także losy przesiedlonych w pierwszych latach życia na sowieckiej Ukrainie.
***
Dr hab. prof. UR Jan Pisuliński, urodzony 1968 r. w Rzeszowie. W 1992 r., po ukończeniu studiów historycznych w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie, rozpoczął pracę na stanowisku asystenta w Zakładzie Historii Powszechnej Najnowszej Instytutu Historii macierzystej uczelni. W 2000 r. obronił doktorat, opublikowany w 2004 r. pod tytułem Nie tylko Petlura. Kwestia ukraińska w polskiej polityce zagranicznej w latach 1918–1923, przez Fundację na Rzecz Nauki Polskiej. W latach 2000–2005 pracował dodatkowo w Biurze Edukacji Publicznej Oddziału IPN w Rzeszowie. W 2010 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego. Od lutego 2011 r. pracuje na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Uniwersytecie Rzeszowskim, obecnie kieruje tam Zakładem Historii Najnowszej. Jest autorem ponad 60 publikacji naukowych, dotyczących głównie stosunków polsko-ukraińskich. W kwietniu 2017 r. nakładem Wydawnictwa Libra PL ukaże się jego książka Akcja Specjalna ,,Wisła”.
Cerkwie i ikony Łemkowszczyzny
JAROSŁAW GIEMZA
Monumentalna, wyjątkowa, jedyna taka książka Jarosława Giemzy ,,Cerkwie i ikony Łemkowszczyzny".
Autor książki to wybitny znawca ikon i architektury cerkiewnej, kierownik Działu Sztuki Cerkiewnej Muzeum-Zamku w Łańcucie, przewodnik beskidzki, autor wielu opracowań dotyczących sztuki cerkiewnej dawnej eparchii przemyskiej. W tej starannie wydanej publikacji zostały zaprezentowane rzadkie, często nieznane dotąd, ikony z terenów Łemkowszczyzny, w tym XV-wieczne ikony z cerkwi w Daliowej, Tyliczu czy Florynce ze zbiorów lwowskich. Publikacja składa się z czterech działów dotyczących kolejno: tradycji religijnej, architektury cerkiewnej, wyposażenia cerkiewnego i ikonografii. Pierwsza część książki poświęcona tradycji religijnej wprowadza czytelnika w świat cerkwi. Mówi o tym, że kształt świątyni – jej architekturę i wyposażenie, determinują wskazania o uniwersalnym charakterze, sformułowane na długo przed chrztem Rusi, których dotrzymywanie wcale nie musi stać w sprzeczności z pojawianiem się oryginalnych, właściwych poszczególnym regionom cech. Opowiada w jaki sposób lokalna Cerkiew, która na przestrzeni kilku stuleci zyskała własny koloryt, dochowuje wierności tradycji religijnej i podporządkowuje zasób stosowanych form plastycznych wymogom kultu. Aby było to możliwe, zarysowano tło historyczne oraz umieszczono w nim elementy sakralnego dziedzictwa. Autor jako część publikacji postanowił ująć opracowany redakcyjnie tekst swojego nauczyciela i mistrza śp. Jerzego Tura pt. ,,Architektura cerkiewna”. W oparciu o jego myśl i spostrzeżenia prowadzi swoje dociekania naukowe, uzupełnia je szkicami, sztychami i fotografiami archiwalnymi łemkowskich cerkwi.Budowlę, której wnętrze zdobią malowidła, wyposażoną w księgi, utensylia oraz inne ważne sprzęty ożywia i czyni Świątynią dopiero sprawowana w jej wnętrzu Liturgia, całe obrzędowe bogactwo i zgromadzeni na modlitwie wierni. Taka żywą cerkiew pokazana została w rozdziale trzecim. Ostatnia natomiast część poświęcona jest ikonografii, zostało w niej przedstawionych przeszło 250 stron wizerunków świętych z ikon z terenów Łemkowszczyzny. Nieocenionym źródłem do dziejów Łemkowszczyzny, jej poszczególnych parafii oraz badań nad kształtowaniem się i zróżnicowaniem języka pozostają liczne, często obszerne inskrypcje na obrazach, sprzętach cerkiewnych, elementach architektonicznych, nagrobkach, marginaliach ksiąg liturgicznych. Autor ,,Ikon i cerkwi Łemkowszczyzny” układa przed nami niesamowitą układankę, dzięki odpowiedniemu aparatowi poznawczemu i rekwizytom w postaci znajomości języka staro-cerkiewno-słowiańskiego ale też symboliki biblijnej, odsłania tajemnice, które do tej pory były przed nami ukryte w mistyce cerkwi. Uzupełnieniem książki są też analizy, rysunki pomiarowe i dokumentacyjne, projekty, opracowania paleograficzne z tłumaczeniami z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, wykaz świąt cerkiewnych, cyrylicki zapis liczbowy, datowanie w kalendarzu juliańskim i gregoriańskim oraz rozdział o księgach cerkiewnych.
Data wydania:
2016
Format:
210x287 mm
Ilość stron:
656
Oprawa:
twarda
BARWA ARMII KRÓLESTWA POLSKIEGO 1815-1830 ORAZ W WOJNIE POLSKO-ROSYJSKIEJ 1831
Jan Czop
Barwa armii Królestwa Polskiego 1815-1830 oraz w wojnie polsko-rosyjskiej 1831 (526 sylwetek żołnierzy) jest ostatnim z cyklu trzech albumów przedstawiających żołnierza polskiego w okresie stu trzydziestu lat, od początków kształtowania się jego munduru w XVIII wieku po wojnę polsko-rosyjską w 1831 roku, która zamknęła pewien okres wojskowości polskiej. W kroju i barwie mundurów z lat 1815-1830 występuje interesujące przenikanie się elementów tradycji staropolskiej i napoleońskiej oraz wpływów rosyjskich.W załącznikach do albumu umieszczono kopie rozporządzeń władz polskich w sprawie organizacji oddziałów nowych formacji uczestniczących w wojnie polsko-rosyjskiej 1831 roku.
NOWE, UZUPEŁNIONE WYDANIE, 2017
BARWA WOJSKA RZECZYPOSPOLITEJ OBOJGA NARODÓW W XVIII WIEKU ORAZ LEGIONÓW POLSKICH 1797-1807
Jan Czop
Album ,,Barwa Wojska Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku oraz Legionów Polskich 1797-1807" (570 sylwetek żołnierzy) jest pierwszą częścią cyklu albumów przedstawiających żołnierza polskiego w okresie stu trzydziestu lat, od początków kształtowania się jego munduru w XVIII wieku po wojnę polsko-rosyjską w 1831 roku, która zamknęła pewien okres wojskowości polskiej. Wiek XVIII jest znaczący dla rozwoju polskiego munduru. Od kontusza, żupana i czapki z opuszką futrzaną oraz rajtroka, pludrów i kapelusza do do kurtki ułańskiej z rabatami, rajtuz z lampasami i rogatej czapki. Mundur ten, rozsławiony przez szwoleżerów i ułanów w wojnach napoleońskich, znalazł stałe miejsce w europejskich armiach – austriackiej, niemieckiej, rosyjskiej, francuskiej, brytyjskiej, a nawet tureckiej. Dołączony do albumu aneks zawiera kopie lub odpisy regulaminów, ordynansów i przepisów mundurowych tego okresu. Należy zaznaczyć, że jest to pierwszy zbiór tego rodzaju w polskiej literaturze przedmiotu. NOWE, UZUPEŁNIONE WYDANIE, 2017
BRYGADA MOTOROWA PŁK MACZKA
Bogato ilustrowana historia pierwszej polskiej brygady zmotoryzowanej, która celująco zdała egzamin wojenny we wrześniu 1939 roku, stając się zalążkiem słynnej 1 Dywizji Pancernej. Był taki polski związek taktyczny – napisał gen. Franciszek Skibiński, w 1939 r. szef sztabu 10 BK – który egzystował i walczył o niepodległość Polski przez cały czas trwania II wojny światowej, od 1 września 1939 roku do 6 maja 1945 roku. Związkiem tym była 10 Brygada Kawalerii, która wprawdzie dwukrotnie zmieniała strukturę organizacyjną – i nawet nazwę – niemniej jednak wszystkie jej wcielenia stanowiły jak najbardziej prawną kontynuację istnienia przedwrześniowej brygady.
Bieszczady. Tam gdzie diabły, hucuły, ukraińce. Nowe, poprawione wydanie.
Nowe, poprawione wydanie.
Ruiny cerkwi, nieistniejące wsie, bunkry UPA, trudna historia stosunków polsko-ukraińskich, ale też wspaniałe góry i niezwykłe historie dolin. Oto cała prawda o Bieszczadach. Nie znajdziemy w Bieszczadach imponujących ruin czy monumentalnych budowli. Jednak już sama konfrontacja rzeczywistości z przedwojennymi mapami zadziwi niejednego. Ciągnące się dziś kilometrami bezludne i zarośnięte przestrzenie jeszcze 70 lat temu tętniły życiem, a teren ten był przeludniony. W każdej dolinie była wieś, w której stały drewniane domy, nieraz tak ciasno ustawione, że „z dachu na dach kapało”.
KOLORY PIERWSZEJ WOJNY ŚWIATOWEJ NA MORZU
KSIĄŻKA WYDANA W SETNĄ ROCZNICĘ BITWY JUTLANDZKIEJ W albumie przedstawiono najbardziej fascynujące epizody działań wojennych na wszystkich akwenach I wojny światowej – od ostrzelania przez Niemców portu w Lipawie 2 sierpnia 1914 r. do samobójstwa niemieckiej Hochseeflotte w Scapa Flow 21 czerwca roku 1919. Ponad 200 pocztówek z tej epoki pozwoli inaczej spojrzeć na wydarzenia, które odbywały się sto lat temu. Album umożliwi przypomnienie nie tylko takich wielkich bitew jak jutlandzka, ale i znacznie mniejszych, choć nie mniej dramatycznych zajść.
Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat
Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat to próba przedstawienia historii tego fragmentu Europy, począwszy od czasów jego zasiedlania po połowę XIX w. To historyczno-kulturowa wędrówka, w której przeczytamy o początkach tutejszego osadnictwa i teoriach z nim związanych, wędrujących figurach Matki Bożej, beskidzkim zbójnictwie, jak również o konfederacji barskiej, która czczona przez Polaków, zupełnie inaczej jawiła się Łemkom. Mało znanym, opisanym w książce, epizodem jest udział Rusinów Karpackich w powstaniach kuruców – zbrojnych oddziałów powstańczych walczących od 1671 do 1711 r. przeciw panowaniu Habsburgów.
Sporo miejsca poświęcono tu prawie stuletnim zmaganiom między prawosławiem panującym od początku lokacji wsi, a grekokatolicyzmem wprowadzonym postanowieniem unii brzeskiej w 1596 r. Obszernie opisano tu także wspaniałe łemkowskie ikony i architekturę łemkowskich cerkwi, nierozerwalnie związanych z kulturą Łemków i krajobrazem gór przez nich zamieszkiwanych.
*********
O autorze:
Stanisław Kryciński – (ur. w 1954 r.) z wykształcenia inż. chemik, z zamiłowania – historyk i krajoznawca. Uwielbia zwiedzać wszelkie zakątki Polski i krajów ościennych – a najbardziej te mało uczęszczane. Szczególnie fascynuje go południowo-wschodnia Polska, której uroki od dziesiątek lat niestrudzenie opisuje za pomocą pióra i obiektywu. Autor licznych opracowań, m.in.: Cerkwie drewniane w Karpatach (1979), Nadsanie, cz.1 ,,Gmina Czarna” (1986), Pogórze Przemyskie, (1992, 2014), Bieszczady. Słownik historyczno-krajoznawczy. Część I – gmina Lutowiska (1995), oraz Część II – gmina Cisna (1996 i 2007), Przemyśl i Pogórze Przemyskie (1997, 2007), Cerkwie w Bieszczadach (1995 i 2005), Przedwojenna architektura żydowska. Najpiękniejsze fotografie (2014). Nakładem Libry PL ukazały się do tej pory: Bieszczady. Tam gdzie oczy poniosą (2013), Bieszczady. Tam gdzie diabły, hucuły, ukraińce (2013) oraz Bieszczady. Od Komańczy do Wołosatego (2014).
*************
Wspomnienia z lat 1803–1863
Leon Xiążę Sapieha
Leon książę Sapieha (1803–1878) to jedna z najwybitniejszych postaci XIX w. Polityk, pierwszy Marszałek Sejmu Krajowego Galicji, jeden z dowódców powstania listopadowego na Wołyniu, odznaczony za bohaterstwo Orderem Virtuti Militari (1831). Po klęsce powstania i konfiskacie dóbr kodeńskich, zamieszkał na stałe w Galicji, czyniąc zakupiony zamek w Krasiczynie swą siedzibą rodową. Był znakomitym gospodarzem, inicjatorem rozwoju gospodarczego kraju, patriotą, który poświęcił swe życie odrodzeniu ojczyzny.
*************
We Wspomnieniach odnajdujemy zapis losów arystokraty na tle historycznych wydarzeń XIX w. – od lat dziecięcych, przypadających na czasy wojen napoleońskich, przez młodość i naukę w Paryżu, udział w powstaniu 1830 r., kilkanaście lat służby ojczyźnie jako marszałek krajowy, a potem prezes licznych instytucji finansowych. Zapisy księcia Sapiehy urywają się w 1863 r., zapewne wiek i choroba nie pozwoliły mu prowadzić ich dalej.
*************
RZUT OKA NA PÓŁNOCNE STOKI KARPAT
WINCENTY POL
Liczba stron: 128+ 8 rozkładanych tabel
Oprawa twarda + obwoluta
Format: 160x250 mm
Sztandarowe dzieło geograficzno-etnograficzne Wincentego Pola (1807–1872), powstałe w połowie XIX wieku, wznowione dziś w opracowaniu redakcyjnym Stanisława Krycińskiego, tchnie egzotyką dawno minionych czasów. Opisany w nim – pod względem topograficznym, hydrograficznym, a wreszcie kulturowym – teren rozciąga się na północ od głównego grzbietu Karpat od Bramy Morawskiej, przez Tatry, Bieszczady i Huculszczyznę, po Bukowinę. Drobiazgowe rozważania naukowca, jednego z pierwszych badaczy Karpat, urozmaicają malownicze opisy pobudzające wyobraźnię, skreślone ręką literata i poety. Wzbogacone o piękne grafiki z epoki zapewne ucieszy każdego miłośnika polskich gór i pogórzy.
Barwa armii Księstwa Warszawskiego oraz formacji polskich w służbie cesarza 1807–1814
RZESZÓW 1915
JACEK RUDNICKI
Oprawa twarda,
Liczba stron: 96
Format: 190x230 mm
FRANCISZEK BUJAK PAKIET ,,GALICYA” TOM. 1 i 2
Ponad tysiąc stron historii Galicji – PAKIET DWÓCH TOMÓW
Tom 1. , reprint wydania z 1908 r., 562 strony, 110x170mm, oprawa twarda, złocenia
Kraj, położenie i warunki fizyczne, zasoby naturalne, ludność, narodowości i wyznania, społeczeństwo, zróżnicowanie zawodowe i socjalne, duchowieństwo,własność ziemska, inteligencja
oraz
Tom 2., reprint wydania z 1910 roku, 512 stron, 110x170mm, oprawa twarda, złocenia
Leśnictwo, rybołówstwo, łowiectwo, górnictwo, przemysł
FRANCISZEK BUJAK (1875–1953)
Urodził się w rodzinie chłopskiej w Maszkienicach – typowej galicyjskiej wsi na wschód od Brzeska. Wybitny historyk dziejów gospodarczych i społecznych Polski. W 1905 r. habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie pracy Studia nad osadnictwem Małopolski, tym samym stając się ,,ojcem” polskiej historii gospodarczej. Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, członek PAU i PAN, członek i prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego. Działacz społeczny, polityk związany z PSL ,,Piast” i Stronnictwem Ludowym. W latach 1908–1910 ukazała się w dwóch tomach Galicja – jego największe, epokowe dla historiografii Galicji dzieło.
Świat Bojków. Etnograficzna podróż po Bojkowszczyźnie
TEKST: dr Andrzej Karczmarzewski
FOTOGRAFIE: Roman Reinfuss, Stanisław Leszczycki, Tadeusz Seweryn, F. Strzałko, S. Tarasow
LICZBA STRON: 212
OPRAWA: twarda, FORMAT: 210X287 mm
Bojkowie to największa grupa górali ruskich, zamieszkująca Karpaty od Wysokiego Działu w Bieszczadach, do doliny Łomnicy w Gorganach. Sąsiadowali na zachodzie z Łemkami, a na wschodzie z Hucułami. Trudne warunki życia w górach sprzyjały tradycyjnej uprawie roli i pasterstwu. Hodowali głównie owce i woły, z handlu którymi słynęli po obu stronach Karpat.
Znojne życie gazdynie umilały sobie sztuką haftowania. W każdym niemal rejonie stosując inne wzory i barwy, odbijające poniekąd zróżnicowanie krajobrazu. I choć życie na Bojkowszczyźnie bywało ciężkie i biedne, to górale ci byli przywiązani do swej ziemi – gór, lasów i dolin, rzadko decydując się na emigrację.
Po II wojnie światowej Bojkowie zostali wysiedleni z polskiej części Bieszczadów. Do dziś zamieszkują swe dawne wschodnie siedziby od Sambora po północne Zakarpacie, gdzie spotkamy przejawy ich wspaniałego budownictwa cerkiewnego, jak to Wysocku Niżnem, Oporcu i Matkowie.
Fragmenty do obejrzenia:
Nasze dzieje w XIX wieku
Hrabia Stanisław Tarnowski
Format: 205x270 mm
Oprawa twarda + płótno
Liczba stron: 168
Ekskluzywny reprint wydania z 1901 roku, uzupełniony 140 ilustracjami, wspaniałymi klasycznymi rycinami najważniejszych wydarzeń i najwybitniejszych postaci żyjących w XIX wieku, wśród których znajdziemy podobizny Napoleona, Kościuszki, Dąbrowskiego, Lelewela, Mickiewicza, Chopina czy cesarza Franciszka Józefa. Przedstawia dzieje Polski od czasów tuż po uchwaleniu Konstytucji Trzeciego Maja, poprzez epokę napoleońską, czasy Księstwa Warszawskiego, Królestwa Polskiego, powstanie listopadowe, rabację galicyjską, powstanie 1863 roku, po ważny dla Autora rok 1900 – jubileusz 500-lecia odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Autor Naszych dziejów... Stanisław Tarnowski (1837–1917) – arystokrata, profesor i wieloletni rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, przywódca konserwatystów krakowskich, krytyk literacki i publicysta, prezes Polskiej Akademii Umiejętności ze swadą kreśli obraz historii polskiej w XIX wieku, nie unikając stawiania osądów i wyrażania własnych nowoczesnych jak na owe czasy poglądów.
OPERACJA BIESZCZADY ’40. HARCERZE W BIESZCZADACH
Małgorzata Jarosińska
Format: 155 x 215 mm
Oprawa miękka ze skrzydełkami
180 stron
Operacja ,,Bieszczady ’40” – to największa i najbardziej znana akcja harcerska lat powojennych, która rozpoczęła się w 1974 roku i miała trwać 10 lat – do czterdziestolecia Polski Ludowej. Miała włączyć harcerzy w zagospodarowanie i ożywienie kulturalne Bieszczadów i równocześnie umożliwić im przeżywanie wakacji wśród wspaniałej przyrody dzikich i niedostępnych wtedy gór. Niestety, dobrą i pożyteczną w założeniach ideę, obudowano taką ilością propagandy, sloganów i pustych haseł, a także zaplanowano na tak ogromną skalę, że musiała przekroczyć rozsądne granice i została uznana jako przykład propagandy sukcesu.
Książka nie mówi jednak tylko 10 latach operacji ,,Bieszczady’ 40”, harcerze bowiem związali się z tą krainą dużo wcześniej i są tutaj do dnia dzisiejszego. Chce przypomnieć kiedy pojawili się w Bieszczadach po II wojnie światowej, co tutaj robili i jakie skutki do dzisiejszego dnia, ma obecność młodych ludzi w szarych, zielonych i granatowych mundurach. A jeżeli lektura tej opowieści przypomni komuś własną młodość, jeżeli „oczyma duszy” zobaczy ognisko i niesamowite bieszczadzkie niebo, to będzie znaczyło, że trud nasz nie poszedł na marne.
Małgorzata Jarosińska jest historykiem, instruktorem ZHP w stopniu harcmistrza i społecznym instruktorem Muzeum Harcerstwa w Warszawie. Całe życie zawodowe związana z Muzeum Okręgowym w Rzeszowie, a życie „społeczne” i prywatne – z harcerstwem, dziećmi i górami.
Z doświadczenia wie, jak ważne dla historii jest zabezpieczanie źródeł i zbieranie relacji oraz wspomnień od uczestników pewnych wydarzeń. Właśnie dlatego, żeby ocalić od zapomnienia wiele lat harcerskiej działalności w Bieszczadach, podjęła się napisania tej książki – świadoma narażania się na krytykę z wielu stron. Książka nie jest opracowaniem naukowym, ale też nie jest fikcją literacką. Jest opowieścią o harcerzach i Bieszczadach, opartą po części na źródłach archiwalnych, a w dużej części na wspomnieniach ludzi, którzy tam przeżywali swoją młodość w mundurach harcerskich.
Przez kraj czerwonego caratu, II tom wspomnień Tadeusza Hołówki
Tadeusz Hołówko
format: 135x195 mm
174 strony
reprint wydania z 1931 r.
Wspomnienia Tadeusza Hołówki (1889–1931) wydane w 1931 r. w dwóch tomach: Przez dwa fronty oraz Przez kraj czerwonego caratu przedstawiają mało znany epizod działań polskich podejmowanych u schyłku I wojny światowej w celu stworzenia własnych sił zbrojnych. Na tym tle ich autor – znakomity publicysta i polityk, współtwórca idei prometejskiej, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego – przedstawia barwny obraz ogarniętych rewolucją i bolszewizmem ziem dzisiejszej Ukrainy i zachodniej Rosji. Jako emisariusz sprawy polskiej dotarł do Moskwy, gdzie rozmawiał z Trockim i Leninem. Niestety, wspomnienia Hołówki zostały tragicznie przerwane. W sierpniu 1931 r. został zamordowany przez ukraińskich zamachowców, terrorystów z OUN, nie kończąc II tomu wspomnień.
Tak pisał o książce, po jej wydaniu, Wincenty Rzymowski: ,,Jest to książka, która bierze nas w niewolę, od pierwszej strony i każe chłonąć kartę po karcie aż do końca. [...] Opisywane przezeń wypadki historyczne – wypadki, których areną była Ukraina w ostatnim roku wojny światowej – są nam z grubsza znane. Wiemy, że Legiony, które przestały istnieć w kraju nie zmartwychwstały na emigracji w Rosji, że brygada Hallera uległa rozbiciu i rozproszeniu. Wiemy to. A jednak wszystko pod piórem Hołówki staje się nowością i niespodzianką, na nowo budzi na przemian obawę gniew i nadzieję. [...] Jeszcze raz nad sceną krwawego teatru podnosi się zasłona dziejów. Jeszcze raz staniemy u brzegu olbrzymiego, tajemniczego i rozhukanego morza rosyjskiej rewolucji. [...] Oto być może klucz do tajemniczego uroku tej książki. Narodziła się ona z żywiołu wszechświatowej burzy, rozrosła w błyskawicach i ich groźnych blasku odsłoniła miarę człowieka, który nie wyzywa niebezpieczeństw i nie igra z nimi lekkomyślnie, ale gdy je na drodze swoich celów spotka, czoło im stawia nieugięte i w walkę kładzie całą swą radosną duszę".
Przez dwa fronty
Tadeusz Hołówko
format: 135x195 mm
296 stron
reprint wydania z 1931 r.
Wstęp współczesny: prof dr hab. Jan Pisuliński
Wspomnienia Tadeusza Hołówki (1889–1931) wydane w 1931 r. w dwóch tomach: Przez dwa fronty oraz Przez kraj czerwonego caratu przedstawiają mało znany epizod działań polskich podejmowanych u schyłku I wojny światowej w celu stworzenia własnych sił zbrojnych. Na tym tle ich autor – znakomity publicysta i polityk, współtwórca idei prometejskiej, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego – przedstawia barwny obraz ogarniętych rewolucją i bolszewizmem ziem dzisiejszej Ukrainy i zachodniej Rosji. Jako emisariusz sprawy polskiej dotarł do Moskwy, gdzie rozmawiał z Trockim i Leninem. Niestety, wspomnienia Hołówki zostały tragicznie przerwane. W sierpniu 1931 r. został zamordowany przez ukraińskich zamachowców, terrorystów z OUN, nie kończąc II tomu wspomnień.
Współczesna edycja została opatrzona wprowadzeniem dra hab. prof. UR Jana Pisulińskiego, zawierającym życiorys Hołówki i zarys problematyki epoki, w której przyszło mu żyć.
Tak pisał o książce, po jej wydaniu, Wincenty Rzymowski: ,,Jest to książka, która bierze nas w niewolę, od pierwszej strony i każe chłonąć kartę po karcie aż do końca. [...] Opisywane przezeń wypadki historyczne – wypadki, których areną była Ukraina w ostatnim roku wojny światowej – są nam z grubsza znane. Wiemy, że Legiony, które przestały istnieć w kraju nie zmartwychwstały na emigracji w Rosji, że brygada Hallera uległa rozbiciu i rozproszeniu. Wiemy to. A jednak wszystko pod piórem Hołówki staje się nowością i niespodzianką, na nowo budzi na przemian obawę gniew i nadzieję. [...] Jeszcze raz nad sceną krwawego teatru podnosi się zasłona dziejów. Jeszcze raz staniemy u brzegu olbrzymiego, tajemniczego i rozhukanego morza rosyjskiej rewolucji. [...] Oto być może klucz do tajemniczego uroku tej książki. Narodziła się ona z żywiołu wszechświatowej burzy, rozrosła w błyskawicach i ich groźnych blasku odsłoniła miarę człowieka, który nie wyzywa niebezpieczeństw i nie igra z nimi lekkomyślnie, ale gdy je na drodze swoich celów spotka, czoło im stawia nieugięte i w walkę kładzie całą swą radosną duszę".
Barwa Wojska Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku oraz Legionów Polskich 1797–1807.
Jan Czop
Liczba stron: 136
Oprawa twarda
Format: 297x210 mm
Dostępna od 10 listopada 2013
Kilka lat temu ukazała się publikacja Jana Czopa Barwa Wojska Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku. Przyczyniła się do wzrostu zainteresowania mundurem tego okresu.
Dostęp do nowych materiałów i źródeł skłonił autora, członka Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy, do przygotowania nowego wydania albumu. W niniejszej publikacji znacznie poszerzonej o tematykę Legionów Polskich z lat 1997–1807, zamieszczono obszerniejszy tekst, nowe, a także poprawione i uzupełnione plansze mundurowe (570 sylwetek żołnierzy) oraz aneks zawierający kopie lub odpisy regulaminów, ordynansów i przepisów mundurowych. Warto zaznaczyć, że to pierwsze tego rodzaju zestawienie w naszej literaturze.
Ucieczka z Sybiru. Z miłości do dziecka
Władysława Pawłowska
MIŁOŚĆ, TĘSKNOTA, CIERPIENIE, DEPORTACJA, BOHATERSKA UCIECZKA
– O TYM WSZYSTKIM JEST TA HISTORIA
Opracowanie listów Władysławy Pawłowskiej, opisanie Historii rodziny Pawłowskich – Małgorzata Jarosińska
Tę niezwykłą historię napisało życie. Jej główną bohaterką jest młoda kobieta, Władysława Pawłowska, która wiosną 1940 r., w czasie tzw. drugiej deportacji została wywieziona z Brodów do Liniejewki w północnym Kazachstanie. To także historia jej męża, oficera Jana Pawłowskiego, zamordowanego w Katyniu w kwietniu 1940 r. Występuje tu jeszcze jeden bohater, mały Jędruś, do którego tęsknota i miłość, skłoniła Władysławę do bohaterskiej ucieczki z Sybiru. To myśl o nim i wiara w Bożą Opatrzność pozwoliła jej przetrwać zesłanie, sowieckie więzienie, głód, upodlenie i zaprowadziła z powrotem na rodzimą ziemię.
Synuniu mój malutki, ojciec Twój, matka i wujkowie cierpią dlatego, byś Ty już nigdy nie potrzebował cierpieć. Wywalczą Ci i wycierpią tę dobrą i spokojną przyszłość. Kiedyś gdy Bozia wszystko odmieni i powrócimy, mateńka Twoja weźmie Cię na kolana i opowiadać będzie jak to jest na Sybirze. Jakie tu stepy olbrzymie, nad którymi latają masami jastrzębie i wiatry wieją ogromne. Jak jeżdżą Kozacy, Kirgizi o twarzach tajemniczych, w olbrzymich czapach futrzanych z nahajami w rękach... Jak mateńka Twoja pracowała na stepach Azji i do malutkiego Jędrusia tęskniła, patrzyła zawsze na zachód, czy wiatr jej czegoś nie przyniesie od synunia malutkiego. Będzie to wtedy śliczną bajką.[…]
Liczba stron: 204
Format: 160x240 mm
Oprawa: twarda
ISBN 978-83-63526-17-7
Generał Józef Zając. Legionista, lotnik, naukowiec
Jerzy Majka
Generał Zając był osobowością nietuzinkową. Rzeszowianin z pochodzenia, kolekcjoner z zamiłowania. Oficer piechoty, który projektował fortyfikacje śląskie i dowodził polskim lotnictwem. Absolwent elitarnej francuskiej École Supeŕieure de Guerre, posiadający dwa cywilne doktoraty, w tym jeden uzyskany w wieku 60lat na uczelni brytyjskiej, po którym rozwinął badania naukowe izyskał międzynarodowe uznanie.
Książka jest próbą przedstawienia najważniejszych etapów karierywojskowej gen. Zająca […]. Tam, gdzie to było możliwe, przytoczono wypowiedzi i sądy generała, zawarte w jego dziennikach i wspomnieniach. Tekst zasadniczy wzbogacono o opinie i charakterystyki, wystawiane gen. Zającowi przez zwierzchników i współpracowników.
Publikacja została dofinansowana przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Liczba stron: 112, Format: 160×240 mm, Oprawa: twarda, Premiera: 1 września 2012
Warszawa
Tekst: A. Lauterbach, fotografie: J. Bułhak, Z. Marcinkowski i inni
Album stanowi ósmą część z serii reprintów Przedwojenna Polska w krajobrazie i zabytkach. Odnajdziemy w nim przedwojenną Warszawę, jej zabytki oraz ich wnętrza, jej ulice i mieszkańców. Przeglądając karty albumu odwiedzimy te najbardziej znane miejsca stołecznego miasta, jak: Stare Miasto, Praga, plac Zamkowy, Zamek Królewski, katedra św. Jana, pałac Krasińskich, Teatr Wielki, Krakowskie Przedmieście, pałac Saski, Aleje Ujazdowskie, Łazienki i Wilanów.
Format: 210x287
Oprawa twarda
Liczba stron: 76
ISBN 978-83-63526-23-8
Dawny Przeworsk na pocztówce i fotografii do 1944 roku
Małgorzata Wołoszyn
Dawny Przeworsk na pocztówce i fotografii do 1944 roku to katalog-album wystawy zorganizowanej w 2010 r. przez Muzeum w Przeworsku. Z kilkuset fotografii i pocztówek prezentowanych na wystawie wybrano te, które najwięcej mówią o dawnym Przeworsku, jego klimacie i charakterze „małego galicyjskiego miasteczka” – dziś wywołującym nostalgię, a jednocześnie chęć głębszego poznania przeszłości. W albumie zobaczymy miasto jakiego dziś już nie ma – m.in. drewnianą zabudowę ulicy Kazimierzowskiej, jatki na Rynku, synagogę czy ratusz z niską wieżą. Część albumową poprzedza opowieść o „dawnym Przeworsku”, prezentująca nie tylko historię miasta, ale także jego najważniejsze obiekty.
Liczba stron: 120Oprawa twarda
Format 210x287 mm
ISBN 978-83-89183-88-0
Balowie. Z bieszczadzkich lasów na salony Krakowa i Lwowa
Balowie to jedna z najważniejszych rodzin szlacheckich ziemi sanockiej. Jako jedyni spośród familii składających się na elity Sanocczyzny, budowali swoją pozycję od początku na tym terenie. W wyniku prowadzonej przez nich w XV–XVII w. akcji osadniczej powstało wiele bieszczadzkich miejscowości, takich jak: Baligród, Cisna, Żubracze, Wołkowyja, Jabłonki czy Łopienka.
Jeszcze w XIX i XX w. Balowie pozostawali ludźmi zasobnymi i dbającymi o wykształcenie, pozostając w kontaktach z elitami artystycznymi Lwowa, Krakowa i Poznania. Ciekawe są także związki rodziny z Jackiem Malczewskim. Maria Balowa to słynna muza malarza i jego wielka miłość, której wizerunek został wielokrotnie uwieczniony na płótnach artysty.
Recenzja: Prof. dr hab Henryk Gmiterek
Redakcja: Adriana Pyszkowska
Opracowanie graficzne: Zbigniew Karaszewski
Format: 165 x 235 mm
Liczba stron: 160
Oprawa: twarda
ISBN: 978-83-89183-86-6
Szachownice nad okupowaną Europą
Andrzej Olejko, Krzysztof Mroczkowski
Wymieniamy jednym tchem powstanie warszawskie, Armię Krajową, walkę z bronią "V", lecz mało kto zdaje sobie sprawę z tego, iż wiązały się one z zapomnianymi łąkami, odległymi lotniskami i setkami ludzi w niebieskich mundurach Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie i tysiącami "chłopców z lasu" czekających czasem noc w noc na zrzutowiskach.
"Szachownice nad okupowaną Europą" to opracowanie historyczne dotyczące tematu lotów z pomocą dla Armii Krajowej, gęsto przetykane wspomnieniami i cytowanymi dokumentami. Dane i statystyki tworzą całość ze wspomnieniami, raportami bojowymi i relacjami pisanymi bezpośrednio po walce, tak by otrzymać obraz, będący odzwierciedleniem emocji towarzyszących śmiercionośnej, lotniczej służbie na nocnym niebie ogarniętej wojenną pożogą Europy.
Książka powstała w wyniku wieloletniej fascynacji i zainteresowań zawodowych autorów, którzy odbyli kwerendy w archiwach polskich i zagranicznych oraz odwiedzili miejsca zrzutowisk często znaczone tragedią cichych bohaterów nocnych lotów.
Liczba stron: 472
Format: 160 x 240 mm
Oprawa twarda
ISBN: 978-83-89183-69-9
Rok wydania: 2011
Podziemna Armia. Podokręg AK Rzeszów
Grzegorz Ostasz
Książka "Podziemna Armia. Podokręg AK Rzeszów" jest pierwszą monografią Podokręgu AK Rzeszów (kryptonim "Ogniwo"), ważnej struktury konspiracji wojskowej Polskiego Państwa Podziemnego lat 1939-1945.Odtworzono w niej dzieje Armii Krajowej na terenie dzisiejszego województwa podkarpackiego, począwszy od jesieni 1939 (to jest okresu SZP i ZWZ). Podokręg AK Rzeszów zespolił cztery inspektoraty przemyski, rzeszowski, jasielski i mielecki oraz czternaście obwodów AK.
Utworzony wiosną 1943 Podokręg AK Rzeszów odegrał istotną rolę w skali całego polskiego podziemia wojskowego. Był ważny ze względu na zadania jakie dla niego przewidziano, także ze względu na zasięg terytorialny, a nade wszystko poprzez dokonania organizacyjne, wywiadowcze, propagandowe, czy w końcu sukcesy bojowe. Podokręg AK Rzeszów był terenem intensywnej walki bieżącej (w tym akcji dywersyjnych zrealizowanych we współpracy z aliantami z Zachodu), ale również wyjątkowo skutecznie przeprowadzonej akcji "Burza". Latem1944 Podokręg AK Rzeszów dysponował siłą około 50 tysięcy zaprzysiężonych żołnierzy.
Na Rzeszowszczyźnie ZWZ-AK odnotowała dwa strategiczne dla biegu wojny sukcesy wywiadowcze. Pierwszy, kiedy w 1941 r. ujawniono niemieckie przygotowania do uderzenia na Związek Sowiecki, dotychczasowego sojusznika III Rzeszy. Drugi, kiedy w latach 1943-1944 skutecznie rozszyfrowywano doświadczenia z Wunderwaffe.Podokręg AK Rzeszów zyskał rangę ogniwa oraz kuźni kadr dla powojennych konspiracji niepodległościowych "NIE", DSZ, WiN.
Książka zawiera biogramy stu wybranych oficerów i żołnierzy AK oraz ponad dwieście fotografii. Tekst uzupełniają barwne relacje uczestników walki podziemnej, które oddają klimat pracy konspiracyjnej oraz akcji dywersyjnych i wywiadowczych.
Grzegorz Ostasz historyk, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego; dr hab., profesor Politechniki Rzeszowskiej. Zajmuje się dziejami Polskiego Państwa Podziemnego oraz niepodległościowych konspiracji cywilnych i wojskowych lat 1944-1956. Opublikował około trzystu prac, w tym osiem książek.
Patronat: TVP Historia, Histmag.org, Militarny Magazyn Specjalny Komandos
Liczba stron: 416
Oprawa: twarda
Format 160x240 mm
ISBN 978-83-89183-57-6
Książka zalecana przez Podkarpackiego Kuratora Oświaty dla nauczycieli i bibliotek szkolnych.
Armia „Karpaty” w wojnie 1939 roku
Ryszard Dalecki
Poprawione i znacznie rozszerzone wydanie monografii Ryszarda Daleckiego Armia "Karpaty" w wojnie 1939 roku, a co najważniejsze - już bez ingerencji cenzury, która odcisnęła piętno na poprzednich edycjach. Dzięki zbiorom archiwów polskich oraz zagranicznych udało się autorowi dotrzeć do nowych źródeł i dokumentów. Pozwoliło to na znaczne poszerzenie i rozwinięcie wielu zagadnień do tej pory przemilczanych, takich jak starcia oddziałów armii "Karpaty" z wojskami sowieckimi po 17 września 1939 r. i losy polskich oficerów, którzy w następstwie agresji sowieckiej zostali uwięzieni, a potem zamordowani przez NKWD, czy szczegóły obrony i okoliczności kapitulacji Lwowa.
Liczba stron: 688
Format: 160x240 mm
Oprawa twarda
ISBN 978-83-89183-47-7
Dzieje 17 Pułku Piechoty 1918-1939
Jerzy Majka
17 pułk piechoty był jednym z 90 pułków piechoty wojska II Rzeczypospolitej. W książce przedstawiono jego dzieje od sformowania w 1918 r., poprzez walki "o niepodległość i granice", dwudziestolecie międzywojenne, po kampanię wrześniową 1939 r. Rozdział wprowadzający przybliża natomiast rodowód 17 pp w Wojsku Polskim (XVIII XIX w.).
Książka zawiera liczne fotografie, nierzadko po raz pierwszy publikowane, oraz karykatury oficerów 17 pp wykonane przez Jerzego Szwajcera "Jotesa", zamieszczone w serii albumów z 1935 r. "Wojsko w karykaturze".
Liczba stron: 176
Oprawa twarda
Format: 160 x 240 mm
Rok wydania: 2009
ISBN 978-83-88085-22-2
Wydawnictwo LIBRA i Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Brygada motorowa płk. Maczka
Jerzy Majka
Pierwsze pełne opracowanie o szlaku bojowym 10 Brygady Kawalerii. Po raz pierwszy publikowane archiwalne zdjęcia. Brygada ta była pierwszą jednostką tworzących się nowych sił pancernych Wojska Polskiego. Z tradycji była ona brygadą kawalerii, z istoty brygadą pancerno-motorową (600 maszyn). Jednostka ta pod dowództwem pułkownika Maczka szybko staje się chlubą całej armii polskiej, przodując w wyszkoleniu i szczycząc się wzorowymi żołnierskimi stosunkami. W 1939 roku 10 Brygada bierze udział w walkach z przeważającymi siłami wroga na południu Polski, stawiając czoło całemu XXIII Korpusowi Pancernemu nieprzyjaciela. 19 września po ataku sowietów na Polskę przekracza granicę węgierską, kończąc walki w obronie Polski i nie dając się pobić Niemcom.
Garnizon Rzeszów 1918 – 1939
Jerzy Majka
Książka jest pierwszą próbą monograficznego przedstawienia jednego z typowych ganizonów Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej. Książka prezentuje też dzieje jednostek garnizonu rzeszowskiego podczas walk o Niepodległość i granice (1918-1920) oraz w kampanii wrześniowej 1939 roku, w tym losy pierwszej polskiej jednostki zmotoryzowanej.
Barwa wojska Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku
Jan Czop
Album jest rekonstrukcją umundurowania Wojska RP w XVIII wieku. Jan Czop długoletni członek Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy, posiłkując się wszelkimi dostępnymi źródłami, z niezrównaną pieczołowitością odtworzył całościowy wizerunek formacji koroonych i litewskich w ostatnich dekadach I RP. Okres ten okazał się znaczący dla kształtowania się polskiego munduru. Mundur ten rozsławiony w bataliach napoleońskich przez ułanów księstwa warszawskiego - stał się inspiracją dla wielu armii europejskich. Jego elementy znajdujemy w umundorowaniu wojsk niemieckich, rosyjskichm, francuskich, brytyjskich a nawet tureckich.
Liczba stron: 72
Oprawa twarda
Wymiar: 297 x 210 mm
ISBN: 978-83-89183-51-4
Rok wydania: 2009
KSU. Rejestracja buntu
Krzysztof Potaczała
"KSU rejestracja buntu" to nie tylko zapis muzycznej drogi chłopaków z Ustrzyk, ale też próba ukazania rzeczywistości, w której dorastali. Znajdziemy w niej więc relacje z młodzieńczych wypraw bieszczadzkich punkowców w góry i ich ataków na harcerzy uczestniczących w operacji Bieszczady40; dowiemy się, jak kontrkulturowa młodzież sabotowała coroczny festiwal filmów radzieckich i w jaki sposób udzielała wsparcia niepodległościowej opozycji. Cennym dokumentem epoki są oryginalne notatki MO i SB z przesłuchań członków KSU oraz ich sympatyków.
Założyciele KSU wyjaśniają, kto i z jakich powodów powołał do życia Wolną Republikę Bieszczad, dlaczego kilku z nich oskarżono w 1979 r. o próbę nielegalnego przedostania się na Zachód, jak przebiegały rewizje w ich domach i jakie prowokacje stosowała bezpieka, by zdyskredytować punkową młodzież.
W przygotowywanej przez rzeszowskie wydawnictwo LIBRA książce Krzysztof Potaczała (dziennikarz Gazety Codziennej Nowiny, mieszkaniec Ustrzyk Dolnych i uczestnik punkowego buntu przełomu lat 70. i 80.) pokazuje, w jaki sposób wśród nastolatków wchodzących w dorosłość u progu lat 80. rodziła się świadomość przynależności do małej ojczyzny (tej ustrzyckiej, bieszczadzkiej, pogranicznej) oraz jaką rolę odegrał w tym punk rock.
Sporo miejsca zajmują wspomnienia członków KSU, ich przyjaciół, fanów, rodzin, nauczycieli, prezenterów muzycznych, a nawet ówczesnych lokalnych oficjeli. Głos zabierają m.in.: Kazik Staszewski (Kult), Robert Brylewski i Maciek Góralski (Kryzys), Andrzej Turczynowicz (jeden z ojców chrzestnych punk rocka w Polsce), Marek Wiernik (Radio dla Ciebie), Paweł Sito (m.in. współautor Krajowej Sceny Młodzieżowej) i szereg innych znanych osób.
Patroni: dlaczego.pl, TVP Kultura, TVP Rzeszów, GC Nowiny, nowiny24.pl, Radio Rzeszów
Barwa Armii Królestwa Polskiego 1815-1830 i 1831
Jan Czop
W 2009 r. ukazał się album Jana Czopa pt. "Barwa wojska Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku". Niniejsza publikacja przygotowana w podobnej konwencji, jest kontynuacją tamtego opracowania. Autor, członek Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy opierając się na dawnej ikonografii, zabytkach i literaturze przedstawił pełny obraz umundurowania wszystkich polskich formacji, jakie istniały w wojsku Królestwa Polskiego od roku 1815 do wybuchu Powstania Listopadowego w 1830 r.
Liczba stron: 76
Oprawa twarda
Format: 210 x 297 mm
Rok wydania: 2010
ISBN 978-83-89183-67-5
KSU. Rejestracja buntu
Krzysztof Potaczała
Ponad 30 lat temu Ustrzyki Dolne stały się najważniejszym obok Warszawy i Gdańska ośrodkiem punkowej kontestacji. W kilkutysięcznym miasteczku powstał jeden z najważniejszych polskich zespołów punkrockowych. Jego legenda wciąż fascynuje kolejne rzesze odbiorców, miłośników punkowej muzyki i pewnego stylu życia, który pozwolił przed laty chłopakom z Ustrzyk wybić się ponad lokalność i ponad przeciętność. W sensie muzycznym, obyczajowym i kulturowym. Mimo ciągłych nagonek ze strony MO i SB, problemów w pracy i szkole. "Książka o historii KSU i bieszczadzkiego punk rocka to zapis czasów, w których przyszło nam dorastać; zapis wierny, naszpikowany szczegółami, uporządkowany chronologicznie, a przede wszystkim bogaty dokumentacyjnie" mówi Siczka, lider KSU i jedyny muzyk, który nieprzerwanie gra w kapeli od jej początku do dziś.
Patroni: dlaczego.pl, TVP Kultura, TVP Rzeszów, GC Nowiny, nowiny24.pl, Radio Rzeszów
Liczba stron: 240
Format: 165 x 235 mm
Oprawa: miekka, szyta
Rok wydania: 2010
ISBN: 978-83-89183-68-2
Major Wacław Kopisto – Cichociemny Oficer AK Sybirak
Krzysztof A. Tochman
WACŁAW KOPISTO (1911-1993), przedwojenny oficer, uczestnik wojny obronnej 1939 r., uciekinier z węgierskiego internowania, z determinacją spieszący do organizowanych na Zachodzie Polskich Sił Zbrojnych, potem zrzucony do okupowanego kraju cichociemny, przygotowujący brawurowe akcje podziemnego wojska, wreszcie udręczony na "nieludzkiej ziemi" łagiernik, a po powrocie do zniewolonej Ojczyzny gorliwy obrońca narodowych wartości i u schyłku życia wnikliwy recenzent wciąż zbaczającej na manowce polskiej drogi do wolności to postać ze wszech miar zasługująca na upamiętnienie i trwałą obecność w panteonie suwerennej Rzeczypospolitej.
Zainspirowana wspomnieniami bohatera książka Krzysztofa Tochmana doskonale spełnia ten cel, stanowiąc niezbędną lekturę dla każdego, kto pragnie poznawać odzwierciedlony w indywidualnych losach tragizm i patos dziejów Polski XX w. KRZYSZTOF A. TOCHMAN, ur. w 1959 r. w Szczebrzeszynie. Absolwent rzeszowskiej WSP, historyk, pracownik naukowy Oddziału IPN w Rzeszowie. Specjalizuje się w biografistyce dziejów najnowszych. Współpracuje m.in. z redakcjami Polskiego słownika biograficznego Instytutu Historii PAN w Krakowie i Małopolskiego słownika biograficznego uczestników działań niepodległościowych 19391956 (Kraków). Opracował antologię poezji cichociemnych Niepodlegli ciemności (1991) i Wspomnienia Stanisława B. Skowrońskiego Orzeł ujarzmiony (1998). Jest autorem książek: Cichociemny z Izdebek. Kapitan Michał Fijałka (1993; II wyd. Michał Fijałka.
W obronie Wołynia, 2004), Słownik biograficzny cichociemnych, t. 13, (19942002), Adam Boryczka. Z dziejów WiN-u, t. 12 (19992001), Z ziemi obcej do Polski. Losy żołnierzy PSZ na Zachodzie, którzy powrócili do kraju po II wojnie światowej, t. 12 (20062009).
Liczba stron: 192
Oprawa: broszurowa, okładka ze skrzydełkami
Format: 125x195 mm
ISBN 978-83-89183-58-3
Generał Kazimierz Dworak
...Współpracownik Generała Maczka Organizator Jednostek Pancerno-Motorowych
Jerzy Majka
Niniejsza książka jest pierwszą biografią gen. Kazimierza Dworaka opartą na źródłach archiwalnych i obszernej literaturze. Zasadniczy tekst wzbogacony został o opinie i charakterystyki Kazimierza Dworaka wystawiane przez jego zwierzchników i współpracowników, a także aneksy, zawierające kalendarium służby wojskowej oraz jego pisma. W książce znalazły się liczne zdjęcia archiwalne, w większości dotąd niepublikowane, oraz rysunki i dane techniczne pojazdów używanych przez 10 Brygadę Kawalerii i I Dywizję Pancerną.
Strzelcy
Jerzy Majka
Związek Strzelecki, określony przez jednego z członków mianem "najmniejszej armii świata", umundurowany i wyekwipowany społecznym sumptem, przygotowywał w latach poprzedzających I Wojnę Światową zbrojne wystąpienie przeciwko Rosji, a później stał się zapleczem kadrowym Legionów i Wojska Polskiego. Reaktywowany po odzyskaniu niewpodległości, był największą organizacją przysposobienia wojskowego, liczącą w 1937 roku pół miliona członków. Zainteresowani historią i tradycjami "Strzelca" borykają się z problemem braku literatury, bowiem poza nielicznymi, często trudno dostępnymi artykułami i zwięzłymi notkami encyklopedycznymi, nie ma publikacji na ten temat. Niniejszy popularny zarys jest próbą bodaj częściowego wypełnienia tej luki.
Pułkownik Kazimierz Iranek-Osmecki
Jerzy Majka, Grzegorz Ostasz
Wykradłszy się z domu do Legionów, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919-1920. Następnie studiował w Wyższej Szkole Wojennej, w której później wykładał. W roku 1939 jako oficer Sztabu Generalnego przedostał się do Rumunii, a potem do Francji i Wielkiej Brytanii. W Londynie pracował w biurze gen. Kazimierza Sosnowskiego, który kieruje wojskowym podziemiem w Polsce. W listopadzie 1940 roku wyruszył jako emisariusz z misją do Polski. W marcu 1943 roku został zrzucony jako skoczek spadochronowy. Kierował najpierw IV Oddziałem Komendy Głównej AK, Kwatermistrzowskim, a od jesieni 1943 roku, po pogromie wywiadu, II Oddziałem.
Po upadku Powstania prowadził rokowania i popisał akt kapitulacji. Po wojnie pozostał na emigracji. Wiele czasu i energii poświecił dokumentowaniu historii AK. Był jednym z założycieli Studium Polski Podziemnej, redaktorem różnych publikacji, dyrektorem biura Skarbu Narodowego.
Generał Władysław Sikorski
Jerzy Majka
O generale broni Władysławie Sikorskim powiedziano i napisano już sporo, ale tylko część jego bogatej biografii jest szerzej znana. Był wybitna indywidualnością – zdolnym dowódcą i utalentowanym teoretykiem wojskowym, bardzo dobrym organizatorem, zręcznym, choć popełniającym błędy, politykiem. Nie był przy tym pozbawiony wad. Postrzegano go jako osobę porywczą, drażliwą, nadmiernie ambitna, czułą na zaszczyty i dowody uznania.
Niniejsza książka jest próbą zwięzłego przedstawienia najważniejszych etapów jego bogatej drogi życiowej.
Generał Stanisław Maczek
Jerzy Majka
Stanisław Maczek był jednym z najwybitniejszych generałów polskich XX wieku i znalazł trwałe miejsce w dziejach oręża polskiego, choć postrzegano go czasem jako intelektualistę zabłąkanego wśród zawodowych wojskowych....
Szejk z Galicji
Włodzimierz Bonusiak
Książka Szejk z Galicji to pełna, wyczerpująca biografia Ignacego Łukasiewicza, ukazująca jego osiągnięcia i zasługi nie tylko jako pioniera przemysłu naftowego, ale również jako naukowca - wynalazcę lampy naftowej, który zasłużył na trwałe miejsce w panteonie naukowców polskich.
Ignacy Łukasiewicz był człowiekiem nietuzinkowym, który pomimo prowadzenia intensywnych badań naukowych i rozwijania przedsiębiorstwa naftowego w równym stopniu oddawał się pracy społecznej, był aktywnym posłem na sejm, wielkim filantropem, agentem rewolucyjnym Edwarda Dembowskiego, spędził dwa lata w więzieniu za działalność spiskową.
Autor książki, profesor Włodzimierz Bonusiak, opublikował biografię Łukasiewicza w 1985 r. Do dzisiaj wszyscy odwołują się do niej jako do jednego z podstawowych opracowań naukowych na ten temat. Stan badań od 1985 roku uległ zmianie i kolejne opracowanie zagadnienia wnosi wiele nowego.
Żydzi w Podkarpackiem
Andrzej Potocki
Lapidarny przegląd dziejów społeczności żydowskiej na terenach, które przez wieki były pierwszą i jedyną ojczyzną setek tysięcy poszukujących bezpiecznego domu Izraelitów.
format 140 x 204, 224 s., oprawa miękka
I wojna światowa i sprawa polska na dawnych kartach pocztowych
Mikołaj Berczenko
Zawierający opatrzone historycznymi komentarzami reprodukcje ponad 500 pocztówek album jest niepowtarzalną panoramą I wojny światowej od zabójstwa arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w Sarajewie 28 czerwca 1914 roku do podpisania zawieszenia broni w Compiegne pod Paryżem 11 listopada 1918 roku. Najwięcej miejsca poświęcono w nim działaniom wojennych na froncie wschodnim (walki w Galicji, Królestwie Polskim i Prusach Wschodnich) i czynowi zbrojnemu podjętemu dla odbudowy niepodległego państwa polskiego. Szczególną uwagę zwrócono na bliskie sercu każdego Polaka momenty dziejowe, jak wyprawa Pierwszej Kompanii Kadrowej Józefa Piłsudskiego do zaboru rosyjskiego, walki legionistów w Karpatach, szarża ułanów pod Rokitną itp. Pokazano także wysiłek wojenny sąsiednich narodów monarchii austro-węgierskiej Legionu Ukraińskich Strzelców Siczowych i Legionu Czeskiego. Ponadto przypomniano ocalone w nielicznych egzemplarzach pocztówki świąteczne i okolicznościowe z tamtych czasów oraz zilustrowano najcelniejszymi przykładami zabiegi propagandowe zaangażowanych w konflikt stron, by mobilizować Europejczyków do wytrwałego uczestnictwa w tragicznym spektaklu wielkiej wojny.